Bu çalışmamızda, akademisyen Niko Mari’nin, 1904 yılında çağdaş Türkiye’nin kuzeydoğusundaki illerini ziyareti sırasında izlenimlerini 1911 yılında St. Petersburg'da Rus dilinde kaleme alan "Şavşat ve Tao-Klarjeti Seyahat Günlükleri“ adlı eserinden bahsedeceğiz. Bu kitap, bu güne kadar bilimsel değerini kaybetmediği için kültürel ve tarihsel bir kaynak olması açısından çok önemlidir. Materyallerden de anlaşıldığı üzere 20. yüzyılın başlarında destansı bir âşıklık geleneği olduğu günlüklerinden açıkça görülmektedir. Niko Mari, Mosidze tarafından kaydedilmiş düzyazı metninde yer alan Türk destansı şiirinin ve şarkının ana karakteri olan “Tehar Mirza” ve “Köroğlu” öykülerinde, düzyazı kısmı Gürcüce, şiirsel (şarkısal) kısmı ise Türkçe olarak yazmıştır. Hem metinsel hem de biçimsel yapıları içeren, iki dilli metnin Gürcüce -Türkçe biçimini, “kültürel yayılma” ya da “folklorizm” kavramı ile tanımlayabiliriz. Destansı hikayelerine ek olarak Niko Mari, Gürcü sözlü örneklerinin yanında Türk düğün şiirlerine de yer vermiş ve yayınlamıştır. Ayrıca günlüklerinde Türk müzikal ve dans folklorunun yanı sıra enstrümanlar hakkında da ilginç bilgiler yer almaktadır.

Keywords
Niko Mari, folklor, Köroğlu, Terha Mirza.