EFFORTS TO UNITE THE TRIBES IN ORHON INSCRIPTIONS

Abstract

Türklerin yaşadığı engin coğrafya, bir taraftan Türk boylarının “özgür karakterini” şekillendirirken, diğer taraftan da boyların bir araya gelme, millet kavramına ulaşma sürecini zorlaştırmıştır. Büyük Hun hükümdarı Mete’den (MÖ 209-174) itibaren bölgede kurulmuş Türk devletlerinde Çin Seddi’nin kuzeyinde yaşayan ve “yay çeken” bütün akraba toplulukları bir araya getirme, bir siyasi birlik oluşturma, millet kavramına ulaşma ve dışarıya karşı güçlü olma çabası dikkati çeker. Modern anlamda millet ve milliyetçilik fikrinin doğuşu 18. yüzyılda Avrupa’da yaşanan gelişmelere bağlanmaktadır. Ancak Türk dili ve tarihi açısından büyük önem arz eden Orhun Yazıtları bu açıdan incelendiğinde hedef kitlenin bir boy ya da birtakım boylar olmadığı görülmekte; ısrarla boylar üstü bir kavram olan Türklük kavramının vurgulandığı dikkati çekmektedir. Dolayısıyla devleti yönetenlerin uygulamaları, bize yönetici kesimde ciddi düzeyde bir Türklük bilincinin var olduğunu ve millet kavramına ulaşma yönünde önemli çabaların sarf edildiğini göstermektedir. Orhun Yazıtlarında boyları bir araya getirme çabalarıyla ilgili bu araştırmada tespit edilen veriler de bu görüşleri destekler niteliktedir.

Keywords
Orhun Yazıtları, millet kavramı, Türk boyları, milletleşme süreci.
Kaynakça