CASE PREFERENCES OF CONJUGATIVE PARTICLES IN TURKISH LANGUAGE

Abstract

Bu çalışmada edatlar isim hâl ekleriyle birleşim şekilleri ve anlamsal özellikleri bakımından değerlendirilmiştir. Değerlendirme yapılırken son çekim edatlarının köken bilgisi ve isim hâl eklerinin işlevsel özellikleri üzerinde durulmuştur. Edatların kendinden önce istedikleri hâl ekleri ve bunların tarih içindeki değişim özellikleri incelenmiştir. İsim veya fiil köklerinden kaynağını alan edatların dilin tarihî gelişimi içinde kalıplaşmaya giderken değişimler yaşaması kaçınılmazdır. Bu değişim sırasında edatlar öncesindeki hâl ekleri de farklılaşmıştır. Edata kaynaklık eden fiil veya ismin anlam özelliklerindeki değişmeler, başka dillerden alınan edatların kullanım özelliklerinin Türk diline sirayet etmesi hâl eki isteminde farklılıklara yol açmıştır. Bugün edatların öncesinde gelen isimlerin “yalın hâl, ilgi hâli, yönelme hâli, çıkma hâli ve vasıta hâliyle” edatlara bağlandığı genel bir kanıdır. Eski Türkçenin ilk ürünlerine bu sınıflandırmaya göre bakılmış ve çoğu edatın yalın isimlere gelerek edat grubu oluşturduğu düşünülmüştür. Ancak Eski Türkçedeki edatların öncesindeki yalın isimlerin çoğu işaretsiz yükleme hâli niteliğindedir. Bu çalışmada son çekim edatlarının hangi sebeplerle ve ne şekilde kendilerinden önce bir isim hâline ihtiyaç duyduğu belirlenmeye çalışılmıştır.

Keywords
Edat, hâl eki, Türk dili.
Kaynakça