Türk dilinin zaman içinde geçirdiği değişim ve gelişimin tespit edilmesi açısından ağızlardan veri toplanması son derece önemlidir. Bu serüveni tam olarak anlayabilmenin en sağlıklı yolu ya yazılı eserleri incelemek ya da değişimden habersiz o değişimi taşıyan tanıklar olan biz konuşurlardan derleme yapmaktır. Türkiye Türkçesi ağızları ile ilgili ilk çalışma V. A Maksimov’un 1867 yılında St. Petersburg’da basılmış olan Opıt izsledovanija tyurskich dialektov v Chudave digare-i Karamanii adlı çalışmasıdır. 1924’te kurulan Türkiyat Enstitüsü ve 1932’de açılan Türk Dili Tetkik Cemiyeti ile ağız çalışmaları hız kazanarak günümüze kadar ulaşmıştır. Eskişehir ili Türkmen ağızları hakkında 1993 yılında Canan İleri tarafından “Eskişehir Türkmen Ağızları” adlı bir çalışma yapılmış, metinler çok daha sınırlı bir alandan 21 köyden derlenmiştir. Bu çalışmada derlemeler “Eskişehir İli Dil Atlası” adlı ve 112K405 numaralı TÜBİTAK projesi kapsamında yapılmış ve bu proje ile Eskişehir’de bulunan Türkmenlerin yerleşim yerlerinin tamamı belirlenmiş, veriler Türkmenlerin çoğunlukta yaşadığı 28 köyden toplanmıştır; kullanılacak metinler ise proje kapsamında hazırlanan “Ağız Atlasları Hazırlama Yöntemleri ve Eskişehir İli Türkmen Ağızları” başlıklı yüksek lisans tezinden alınmıştır. Bu metinlerin incelenmesi sonucunda Türkmen ağızlarının ses bilgisi, biçim bilgisi ve söz varlığı özellikleri ile ilgili tespitler yapılmıştır.

Keywords
Eskişehir, Türkiye Türkçesi ağızları, Türkmenler, Türkmen ağızları.