OCCUPATIONAL NAMES IN THE YARLIQS AND BITIKS OF BELONG TO THE GOLDEN HORDE, CRIMEAN AND KAZAN KHANATES
Abstract
Harezm Türkçesi (13-15. yy.), Aral Gölü’nün güneyinde, Karahanlı Türkçesi temelinde gelişen, Oğuz, Kıpçak, Kanglı gibi Türk boylarının edebî dilleri altında teşekkül etmiş bir yazı dilidir. Siyasi bakımdan Çingiz Han’ın torunu Batu Han tarafından kurulan Altın Ordu Devleti’nin hâkim olduğu Harezm bölgesinde gelişen yazı dilinin sınırları Kırım ve Derbend’e kadar uzanmaktadır.
Bu çalışmada, Harezm Türkçesinin Harezm-Kıpçak kolunda ve Altın Ordu, Kırım ve Kazan sahalarında meydana getirilen eserlerden yarlık ve bitikler, içerdikleri meslek adları bağlamında ele alınacaktır. A. Melek Özyetgin’in Altın Ordu, Kırım ve Kazan Sahasına Ait Yarlık ve Bitiklerin Dil ve Üslûp İncelemesi adlı eseri esas alınmak suretiyle tespit edilen meslek adları, icra edildikleri alanlara göre tasnif edilecek ve Altın Ordu halkının sosyal, iktisadi, siyasi vb. hayatlarına dikkat çekilecektir.
Keywords
Harezm, Harezm Türkçesi, yarlık ve bitikler, meslek adları, Eski Türk kültürü, kavram alanı.