Azerbaycan edebiyatı, Türk dünyası edebiyatları içinde önemli bir yere sahiptir. Erken dönemlerden başlamak üzere Azerbaycan Türkçesi ile farklı konularda meydana getirilen edebî eserler hem Türk dünyasında hem de dünya edebiyatında kendine yer bulmuş, aynı zamanda Azerbaycan Türkçesinin gelişimine de katkı sağlamıştır. Bu katkıyı sağlayanlar ise Azerbaycan Türkçesiyle eserler meydana getiren, köklü bir Azerbaycan edebiyatının oluşumunu sağlayan şairler ve yazarlardır. Bu şairlerden biri de özellikle millî konularda yazdığı şiirlerle dikkat çeken, Azerbaycan topraklarının yetiştirdiği güzide şairlerden biri olan İslam Türkay’dır. Bu makalede şiirlerini Türklük, Türkçülük, Turan ülküsü, Türk dünyası, sosyal ve kültürel meseleler ve ortak değerler gibi konularda kaleme alan İslam Türkay’ın özellikle Türkçülük, Turan ülküsü, Türk dünyası çerçevesinde yazdığı şiirlerinden ve Azerbaycan Gazetesi’nde yayımlanmış olan “’Türk’ün 101 Şairi’ne Ön Söz” başlıklı yazısından hareketle onun Türkçülük-Turancılık ideolojisi ile ilgili görüşlerinin incelenmesi amaçlanmıştır.

Keywords
İslam Türkay, Azerbaycan, Türk dünyası, Turancılık, Türkçülük, Türk lehçeleri.