THE "RED" COLOR AS A SYMBOLIC VALUE IN TURKISH AND SLAVIC BELIEFS AND FOLK TRADITIONS
Abstract
Tarihte insanın ilk olarak dikkatini ve ilgisini çeken unsurların başında renkler (kara, ak, kırmızı, yeşil, mavi vb.) gelir. Renkler kültür ikliminde asıl anlamlarından sıyrılarak bazen iyiliğin, uğurun, aşkın ve yaşamın bazen de kötülüğün, öfkenin ve ölümün simgesi olarak yeni anlam ve özellikler kazanırlar. Bu çalışmada, köklü ve zengin bir kültüre sahip Türk ve Slav inanışları ile halk geleneklerinde yer alan “kırmızı” rengin yüklendiği sembolik anlam ve özelliklerinin neler olduğu araştırıldı.
Tarihî kaynakların ve araştırma yazılarının incelenme neticesinde, ateş kültüyle ilişkilendirilen “kırmızı” rengin Türklerin inanışlarında koruyucu, Slavlarınkinde ise koruyuculuğun yanı sıra iyileştirici özelliğe de sahip olduğu tespit edildi. Kanın rengi olan “kırmızı” Slav geleneklerinde güzelliğin, sağlıklı ve uzun bir ömrün simgesiyken Türk geleneklerinde ise sağlığın, canlılığın ve güzelliğin göstergesidir. Söz konusu iki kültürde de “kırmızı”nın sembolik anlamlarının çoğunlukla örtüştüğü fakat “kırmızı” renkle ilgili ritüel ve pratiklerin uygulanışında ise farklılıkların olduğu saptandı. Çalışmanın sonunda ise elde edilen bilgiler derlenerek birtakım değerlendirmelerde bulunuldu.
Keywords
Kırmızı, renk, Türk ve Slav toplumları, sembol, kültür.