Litvanya Tatar Türklerine Ait Hamailler ve Nemėžis Köyünde Bulunan İki Hamail
(The Hamâils Which Belong to Lithuanian-Tatar Turks and Two Hamâils Situated in Nemezis Village )

Yazar : Emine ATMACA    
Türü :
Baskı Yılı : 2013
Sayı : 2/4
Sayfa : 147-180
192    4537


Abstract
Litvan-Tatar Türkleri, Litvanya Büyük Prensliği’ne XIV. yüzyılda Altın Orda Devleti’nin dağılmasından sonra Kazan, Astrahan ve Kırım hanlıklarından gelip yerleşmişlerdir. Bu göç, yaklaşık XVII. yüzyıla kadar kesintisiz devam etmiştir. Önceleri Litvan-Tatar Türkleri, Tatar Türkçesini bilmekteyken bazı sebepler yüzünden XVI. yüzyılın sonu XVII. yüzyılın başlarından itibaren unutmaya başlamışlardır. Bunun sonucunda Kur’an-ı Kerim mealleri, dua ve ilmihal gibi dinî kitapların çevrilmesine ihtiyaç duymuşlar, böylece Arap harfleriyle ilkin Beyaz Rus, sonradan da Leh diliyle Litvan-Tatar Türklerine ait el yazmaları geleneğini başlatmışlardır. Bu makalede, Vilnius şehrinin Nemezis köyünde bulunan iki hamailin içeriği ve hamaillerde Türkçe yazılmış dua ve niyetlerde tespit edilen kelimelerin ses, şekil bilgisi ve söz varlığı üzerinde durulmuştur.

Keywords
Litvanya-Tatar Türkleri, Tatar Türkçesi, yazma eser, hamail

Özet
Lithuanian-Tatar Turks, Lithuania Great Principality the period of Golden Empire XIV. first century and its began to settle in after the breakup. According to the researchers, this continued uninterrupted XVII. century until. At first, Lithuanian-Tatar Turks knew Tatars Turkish. After due to various reasons they had forgotten XVI. end of the century XVII. per century. As a result, Qur’an interpretations, meanings, such as prayer and catechism, into religious books. Lithuanian-Tatar Turks so that with Arabic letters at first White Russian at later date Polish language the started a tradition of manuscripts. In this article, first as result of research and inverstigations in the village of Nemezis of the city of Vilnius. The two hamail information will be given about the content of the book. Later in these boks, in words written in Turkish phonetic, morphology and lexicology there will be talk of the existence.

Anahtar Kelimeler
Lithuanian-Tatar Turks, Tatar Turkish, manuscripts, hamail