KAZAK TÜRKÇESİNDE KULLANILAN AKRABALIK VE YAKINLIK TERİMLERİ
(TERMS OF KINSHIP AND PROXIMITY USED IN KAZAKH TURKISH )

Yazar : Dilek KAPLANKIRAN    
Türü :
Baskı Yılı : 2017
Sayı : 6/2
Sayfa : 847-864
221    3031


Abstract
Geleneksel ilişkileri kapsayan aile ve akrabalık kültürü Türk toplumunda çok sağlam temellere dayanmaktadır. Bunun neticesi olarak Türk dillerinde yakınlık ve akrabalık terimleri diğer dillerle kıyaslandığında büyük bir zenginlik arz etmektedir. Türkçenin söz varlığında önemli yer tutan akrabalık, insan, hayvan ve bitki adları dilde, temel kelimeler olarak kabul edilmektedir. Akrabalık ve yakınlık terimleri gelenekleri; dilin zenginliğini ve özgünlüğünü ortaya koyarken kültür hakkında önemli ipuçları vermektedir. Bu nedenle bu kelimeler, dil öğrenimi ve öğretimi; dilbilgisi; dillerin akrabalıkları; toplumların yaşam tarzı ve kültürleri gibi konularda ilk başvurulan kelimeler arasında olmaktadır. Türkçenin bir lehçesi olan Kazak Türkçesi söz varlığı incelendiğinde çok sayıda akrabalık ve yakınlık ifade eden terim olduğu dikkati çekmiş ve bu konu üzerine çeşitli kaynaklardan bahsi geçen terimlere ulaşılmıştır. Ulaşılan terimlerin ilk olarak kan bağı ve evliliğe bağlı terimler olduğu görülmekle birlikte bu kapsama ek olarak bazı etkenlerin de Kazak Türkçesinde yakınlık ve akrabalık terimlerinin oluşturulmasına tesir ettiği görülmüştür. Bu etkenler göz önüne alınarak çeşitli sınıflandırmalar yapılmış ve örnek teşkil eden terimler anlamlarıyla birlikte başlıkların altında gösterilmiştir.

Keywords
Kazak Türkçesi, akrabalık terimleri, yakınlık terimleri, adbilim.

Özet
Family and kinship culture which includes traditional associations, is based on very good foundation in the Turkish society. As a result of this, the terms of the closeness and kinship in the Turkish language are enormous when compared to other languages. The terms of kinship, human, animal, and plant which have an important place in the Turkic language, are considered as basic words. Traditions of kinship and proximity terms provide important clues about culture while revealing the richness and authenticity of the language. For this reason, these words are among the earliest words mentioned in such topics as language learning and teaching, grammar, kinship of languages, lifestyles and cultures of societies. Kazakh Turkish, a dialect of the Turkic people, has noted that there is a lot of kinship and proximity when it comes to verbal existence, and it has reached the terms that bet on it from various sources. It has been observed that the terms were first related to blood ties and marriage but it was seen that some factors in addition to this inclusiveness also influenced the formation of the closeness and kinship terms in Kazakh Turkic. Various classifications have been made by taking these factors into consideration and exemplary terms have been shown under the headings with their meanings.

Anahtar Kelimeler
Kazakh Turkish, kinship terms, terms of affinity, onomatology.