JOSEPH CAMPBELL’IN MONOMİT AŞAMALARI BAĞLAMINDA DEDE KORKUT’UN BEGİL OĞLU EMREN’İN BOYU DESTANI
(ANALYSIS OF "THE STORY OF EMREN, SON OF BEGIL" WITHIN THE CONTEXT OF JOSEPH CAMPBELL'S MONOMYTH STAGES )

Yazar : Dinçer ATAY    
Türü :
Baskı Yılı : 2017
Sayı : 6/4
Sayfa : 2503-2521
185    2756


Abstract
Türk edebiyatının önem arz eden temel metinlerinden Dede Korkut anlatıları, her dönemde farklı bakış açıları ile çoğulcu ve spesifik okumalara elverişli bir metindir. Sözlü kültür geleneğinin birikimi ile Oğuz Türklerinin yaşamını kültürel boyutlarıyla var eden bu metinlerin yeniden yorumlanması ve değerlendirilmesi metnin anlam alanlarını daha da genişletebilir. Her insanın kendi hayatı, bir bakıma o insanın kendini gerçekleştirme macerasıdır. Dede Korkut anlatılarından Begil Oğlu Emren’in Boyu isimli destanının Joseph Campbell’ın monomit aşamaları odağında değerlendirilmesi, bizi insanın hayat macerasında kendini gerçekleştirmesi mitine götürür. Bu mitin icrası her insanda farklılık arz ettiği gibi Begil ve Emren odağında da bir takım yardımcı unsurlarla ortak bir tamamlanma şeklinde karşımıza çıkar. Dedem Korkut’un daveti ile maceraya başlayan Begil’in yolculuğunu kutsal yardımcılarla tamamlayan Emren’in destanı, insanın sahip olduğu hassaların ve hislerin bilinçle kullanıldığında aşkınlayıcı bir tavrı tecrübe edebileceğini ortaya koyar. Bununla birlikte bu destanda, insanların ait olduğu toplumların töresel ve normatif boyutlarıyla uyum içerisinde olmasının zorunluluğunun önemine de dikkat çekilir. Ayrıca töresel uyum ve kendini gerçekleştirme miti, örtük anlam boyutlarıyla birlikte adeta kimlik kurucu bir tavırla ortaya konur. Bu çalışmada Dede Korkut anlatılarından Begil Oğlu Emren’in Boyu Destanı adlı metin, Joseph Campbell’ın monomitos aşamaları bağlamında analitik bir bakışla değerlendirilmiştir. Söz konusu değerlendirmeler neticesinde insanın yaşadığı topluma aidiyet bilinci ve toplumun töresine sadakat gibi erdemlerin, normatif boyutlar eşliğinde insanın benliğinde barındırmasının kendini gerçekleştirme mitinin icrasında ne derece önem arz ettiği sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca bu erdemlerin bir takım arketipsel görünümlerle birlikte kendini gerçekleştirme miti ekseninde görünüm kazandığı görülmüştür.

Keywords
Joseph Campbell, monomit, Dede Korkut Anlatıları, Begil Oğlu Emren Boyu Destanı.

Özet
The Book of Dede Korkut, which is one of the fundamental texts of Turkish literature, is always favourable for pluralistic and specific readings from different perspectives. A reinterpretation and reassessment of these stories, which, by the accumulation of the oral culture tradition, depict the life of Oghuz Turks with its cultural dimensions, can further expand the semantic aspects of the text. One's life is, in a way, one's adventure of self-realisation. An assessment, based on Joseph Campbell's monomyth stages, of "The Story of Emren, Son of Begil" as one of the Dede Korkut narratives will take us to the myth of human self-realisation in the adventure of life. The fulfilment of this myth differs in each person and it shows up as a completion with some auxiliary elements. Completing the journey of Begil, who begins an adventure upon an invitation of Dede Korkut, with sacred auxiliaries, the Story of Emren explains that a transcendental attitude can be achieved when a person's qualities and feelings are used with consciousness. This narration also tells that people must be in harmony with the moral and normative aspects of the societies to which they belong. Besides, moral compliance and the myth of self-realisation in their implicit dimensions of meaning are set forth almost with an attitude of establishing an identity. The current study assesses from an analytic perspective the text entitled "The Story of Emren, Son of Begil", which is one of the Dede Korkut narratives, within the context of Joseph Campbell's monomyth stages. The assessment reveals that individuals must fulfil the myth of self-realisation in its belonging, moral and normative dimensions.

Anahtar Kelimeler
Joseph Campbell, Monomyth, Dede Korkut Narratives, Story of Emren, Son of Begil.