Yazar	: Hasan KURNAZ   - Şenay ÇELİKKANAT NAS
Türü	:
Baskı Yılı	: 2022
Sayı	: 11/2
Sayfa	: 793-812
208    575

Abstract
Bu çalışmada ortaokul öğrencilerinin eleştirel okuma öz yeterliklerini belirlemeye yönelik geçerli ve güvenilir bir ölçeğin geliştirilmesi amaçlanmıştır. Ölçek geliştirme sürecine eleştirel okuma öz yeterliği kavramının literatüre dayalı olarak temellendirilmesi ile başlanmıştır. Bu doğrultuda benzer ölçekler ve literatürdeki bilgilerden hareketle bir madde havuzu oluşturulmuştur. Uygun olduğu düşünülen maddeler taslak forma seçilerek uzman görüşüne sunulmuş, uzman dönütü ve öğrenci cevaplarından hareketle taslak forma son şekli verilmiştir. Ölçeğin psikometrik özelliklerini belirlemek için bu form 2021-2022 eğitim öğretim yılında iki farklı şehirde 722 öğrenciye uygulanmıştır. Elde edilen veri seti ikiye bölünerek 1. grubun verileri, AFA; 2. grubun verileri DFA, yakınsak geçerlik AVE ve bileşik güvenirlikte kullanılmıştır. Ayrıca bir ve ikinci grubun verileri birleştirilerek elde edilen veri seti üzerinden madde analizi ve Cronbach Alpha değerleri hesaplanmıştır. Açımlayıcı faktör analizine göre ölçeğin 19 maddelik 4 faktörden oluşan yapısı, varyansın yaklaşık %54’ünü açıklamaktadır. Elde edilen faktör yapısının doğrulayıcı faktör analizi ile doğrulandığı ve yeterli uyuma sahip olduğu görülmüştür. Ölçeğin güvenirlik kat sayılarının tavsiye edilen .70’in üzerinde olduğu ve maddelerinin ayırt edici düzeyde olduğu görülmüştür. Bu bulgular, ölçeğin gelecekteki araştırmalarda kullanılabilecek psikometrik özelliklere sahip olduğunu göstermiştir.

Keywords
eleştirel okuma, öz yeterlik, ölçek geliştirme, geçerlik ve güvenirlik.

Özet
the critical reading self-efficacy of secondary school students. The scale development process has been started with the foundation of the concept of critical reading self-efficacy based on the literature. Accordingly, an item pool as been created based on similar scales and information in the literature. The items deemed to be suitable have been selected for the draft form and submitted to the expert opinion, and the draft form has been finalized based on expert feedback and student responses. In order to determine the psychometric properties of the scale, this form has been applied to 722 students in two different cities in the 2021-2022 academic year. The data set obtained has been divided into two, and the data of the 1st group have been used in EFA; The data of the 2nd group have been used in CFA, convergent validity AVE and composite reliability. In addition, item analysis and Cronbach Alpha values have been calculated on the data set obtained by combining the data of the first and second groups. According to the exploratory factor analysis, it is seen that the structure of the scale consisting of 4 factors with 19 items explained approximately 54% of the variance. It is seen that the factor structure obtained has been confirmed by confirmatory factor analysis and had sufficient compliance. It is observed that the reliability coefficients of the scale are above the recommended .70 and the items are at a distinctive level. These findings showed that the scale has psychometric properties that can be used in future research.

Anahtar Kelimeler
critical reading, self-efficacy, scale development, validity and reliability.