TÜRK KİŞİ ADLARINDA ÖRNEKLENEN SÖZ DİZİMSEL YAPILAR
(SYNTACTIC STRUCTURES EXEMPLIFYING IN TURKISH PERSONAL NAMES )

Yazar : Oğuz ERGENE    
Türü :
Baskı Yılı : 2016
Sayı : 5/2
Sayfa : 626-650
328    2535


Abstract
Türk kişi adlarının bir bölümü; sözcük gruplarından, cümlelerden ve kalıplaşmış söz varlığı ürünlerinden oluşmaktadır. Bu örnekler; türlü duyguları, düşünceleri, durumları ve kavramları yargı bildirerek ya da bildirmeyerek karşılayan söz dizimi ögelerinden kişi adı yapımında da yararlanıldığını gösterir. Türk kişi adlarında örneklenen bu nitelikteki yapıların büyük çoğunluğunu, sözcük grupları oluşturmaktadır. Basit ve birleşik yapılı cümlelerin kişi adı olarak kullanımı ise genellikle çekimli eylemlerin kalıplaşmasıyla sağlanmıştır. Bu çalışmada; Türkiye Türkçesinde kullanılan birleşik sözcük niteliğindeki Türk kişi adları, söz dizimi açısından incelenmiştir. Çalışmanın amacı, türlü sözcük gruplarından, cümlelerden ve söz varlığı ürünlerinden oluşan kişi adlarının belirlenmesi, bu tür adların oluşum biçimlerinin ve taşıdığı özelliklerin irdelenmesidir. Bu amaçla çalışma kapsamında, adlar sınıflandırılmış; söz dizimsel yapılar, örneklerle somutlaştırılmıştır.

Keywords
Türk kişi adları, ad bilimi, özel ad bilimi, kişi adları bilimi, söz dizimi.

Özet
Some of the Turkish personal names form from word-groups, sentences and formulaic vocabulary outputs. These examples show that syntactic items referring to various emotions, thoughts, situations and concepts by stating information or not are also used for construction of the personal names. A great deal of that kind of structures in Turkish personal names consist of word-groups. Using simple and compound sentences as personal names, on the other hand, has been provided by taking a fixed form of inflected verbs. In this study, Turkish personal names that used in Turkish as a type of compound word is analyzed in terms of syntax. The purpose of the study is to identify personal names forming from various word-groups, sentences and formulaic vocabulary outputs and then to scrutinize formation manners and characteristics of this kind of names. For this purpose, the names within the scope of the study have been classified and syntactic structures have been objectified with examples.

Anahtar Kelimeler
Turkish personal names, onomasiology, onomastics, anthroponomy, syntax.