UKRAYNACADA TÜRKİZMLERİN KULLANIMI
(FUNCTIONING OF TURKISMS IN UKRAINIAN LANGUAGE
)
|
Author
|
:
A. D. ÇOLAKOVA
|
Translator
Reshide ADZHUMEROVA Emine ATMACA
|
|
Type |
:
Translation
|
|
Printing Year |
:
2014
|
|
Number |
:
3/2
|
|
Page |
:
103-110
|
|
Doi Number |
:
http://dx.doi.org/10.7884/teke.278
|
Özet
Bu makalede, çağdaş dil biliminde özel adlar konusu incelenmiş ve Türkçeden alıntılanan kelimelerin Ukraynacada nasıl benimsendiği üzerinde durulmuştur. Ukraynacaya Türkçeden geçmiş yer adları ile ilgili bazı kelimelerin incelenmesi ve bu kelimelerin yeni ortamda benimsenmesinin farklı yolları tespit edilmiştir. Türkizmlerin bir kısmı, Ukraynacaya herhangi bir şekil ve semantik değişmeye uğramadan birebir geçmiştir. Buna sanjarı, barabaş ve balık vs. gibi kelimeler örnek gösterilebilir. Ukraynacadaki Türkizm terimleri sadece yazılı olarak ele alınıp benimsenmemiş, onların semantiği kendi konuşma kültüründeki ihtiyaçlar yönünde “yeniden ele alınıp işlemiştir”.
Makalede, Ukraynacada Türkizmlerin benimsenme sürecinde bazı kelimeler kaynak dildeki yazılış ve semantiğini aynen korumuşlar, bazılarının anlamı değişmeksizin morfolojik olarak şeklen değişmeye uğramış veya semantik kaymalarla birlikte kelimelerin yapısı aynen bırakılmıştır. Bütün bunlar bir dilin başka bir dilden alıntılanmış unsurları benimseme sürecine uygundur. Sonuç olarak, “Onomastik söz varlığının öğrenilmesi öğrencilerin mantıklı düşünmesine, edebî yönden üslup kazanmasına ve estetik zevk sahibi olmasına yardımcı olur” kanısına varılmıştır.
Anahtar Kelimeler
Ad Bilimi, Yer Adları Bilimi, Türkizm, Etnik Grup, Anlam Bilimi
Abstract
The article deals with the problem of proper name specificity in modern linguistics. It considers some ways of Turkic words adoption in Ukrainian lan- guage. Research of separate borrowings from Turkic language in Ukrainian, connected with toponymy, has al- lowed to outline various ways of their adaptability in a new environment. The author states, that a certain num- ber of turkisms in Ukrainian language «has got accustomed» without any transformations of their external form and semantic changes. This statement is illustrated on the example of toponyms «???????», «???????», «?????», etc. Ukrainian language has not only «graphically» transferred and acquired turkism-terms, but also «has processed» their semantics in the direction more adapted for needs of its language culture. It has been ascertained in the article that the process of turkisms adoption by Ukrainian language, separate borrowings have kept their graphic, phonetic, semantic identity with a source language; in some cases there were morpho- logical changes of the external form of lexemes without transformation of semantics, or semantic shifts took place without any violation of structural shape of turkisms. All this corresponds to the adoption laws of elements of one language by another. In conclusion the author states, “that the study of onomastic vocabulary solves the problems of development of students“ logic thinking, improves stylistic feeling and aesthetic taste.
Keywords
Onomastics, Toponymy, Turkism, Ethnics, Semantics.