GIDA “KÖK”TEN GELİR: TANPINAR’IN “AKŞAM” ŞİİRİNİN OLUŞUM (TEKEVVÜN) SÜRECİ VE MİTOLOJİK ZEMİNİ
(FOOD DERIVES FROM ROOT: COMPOSITION PROCESS AND MYTHOLOGICAL BACKGROUND OF TANPINAR’S POEM ‘EVENING’
)
|
Author
|
:
Saadettin YILDIZ
|
|
|
Type |
:
Copyright
|
|
Printing Year |
:
2019
|
|
Number |
:
8/3
|
|
Page |
:
1613-1629
|
|
Doi Number |
:
http://dx.doi.org/10.7884/teke.4592
|
Özet
Edebî metinlerin oluşumu, okuyucunun pek dikkatini çekmese de, uzun ve zorlu bir süreçten geçerek tamamlanır. Sanatçının çalışma tarzı, mizacı, girişkenliği, titizliği, mükemmeliyetçiliği gibi belirleyici unsurlar, sürecin uzunluğunu da tayin eder.
Bu uzun süreç, elbette, çok uğraşmayı gerektirir. Şiirin formunu istediği kıvama getirmek ayrı, form ile söyleyişi ve söyleyiş ile anlamı kaynaştırmak ayrı emek ister. Tanpınar, belki hocası Yahya Kemal’in de etkisiyle, şiirin tamamlanması ve ortaya çıkarılması konusunda son derece hassas davranan ve emeğini esirgemeyen bir sanatçıdır. Bu hassasiyet onun şiirinin tamamlanma sürecini uzatmıştır. 1937 yılında şiir kitabı çıkarmaya niyetlenen Tanpınar’ın bu niyetini ancak 1961’de gerçekleştirebilmiş olması, bu çalışmada ele aldığımız “Akşam” şiiri üzerinde oluşum sürecinin altı aydan fazla sürmesi de bunu açıkça gösteriyor.
“Akşam”, Tanpınar’ın kendi şairliğini değerlendirmede örnek olarak alınabileceğini belirttiği önemli bir şiirdir. Güç beğenen, tamamlanmadığını düşündüğü bir şiire “oldu” demek için uzun süre beklemeyi göze alan şair, şiirine hak ettiği ilginin gösterilmediğini düşünmüş, içerlemiş; fakat yaptığı işin önemini bildiği için, bir gün kendisine dönüleceğini söylemekten de geri durmamıştır. Hakkında yazılan makale, kitap, kitap bölümü, tez vb. gösteriyor ki Tanpınar özellikle son yıllarda her kesimden araştırmacıların ilgi odağındadır.
Anahtar Kelimeler
Tanpınar, akşam, mitoloji, Kervankıran, Ülker, boğaz.
Abstract
Composition of literary texts-although not attracting much attention from the reader-is completed through a long and challenging process. Determining factors such as the artist’s working style, character, resourcefulness, meticulousness and perfectionism define the length of the process as well.
This long process certainly requires a great effort. Bringing the form of the poem to the desired consistency on one hand, and fusing the form with style and the style with the meaning on the other needs hard work. Tanpınar, maybe in part under his teacher Yahya Kemal's influence, is an artist who is extremely sensitive to and who spares no effort in completing and introducing a poem. Such sensitivity prolonged his poems’ completion process. This is clearly indicated by the fact that although he intended to publish a book of poems in 1937, he was able to realize this intention only in 1961, and that it took more than six months to complete the composition process of the poem ‘Evening’ covered in this essay.
‘Evening’ is an important poem which Tanpınar himself stated that it can be taken as an example to assess his poetry. The poet, who is picky, and willing to wait for a long time to consider ‘done’ a poem which he thinks is uncompleted, believed that his poetry did not attract due attention, and resented; however he did not refrain from saying that one day he will be turned to, for he knew the importance of what he did. Articles, books, book sections, theses etc. written about him show that Tanpınar, especially in recent years, has been a center of attention for researchers from every circle.
Keywords
Tanpınar, evening, mythology, Kervankıran, the pleiades, the bosphorus.