Özet
YUNUS EMRE’NİN DEYİŞLERİNDEKİ HALK EDEBİYATI UNSURLARI ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME
Yunus Emre 1240 – 1 tarihinde doğmuş, 82 yıllık bir hayattan sonra, 1320 – 1 tarihinde vefat etmiştir. XIII. yüzyılın büyük mutasavvıfı Yunus Emre’nin edebiyat ve dil tarihimizde önemli yeri vardır. Halkı doğru yola çağıran Yunus Emre barışın, sevginin, cömertliğin, kardeşliğin timsali olmuştur. Bu yönü ile Yunus’un şiirlerini okuyanlar ondan büyük zevk almışlardır. Öyle ki Yunus Emre yedi yüz yılı aşkın bir zamandır sadece bu topraklarda değil evrensel anlamda bütün dünyada sevilerek okunmaktadır. Yunus Emre Türkçenin varlığını koruması, yaşaması, bir edebiyat ve kültür dili olup gelişmesi yolunda çaba sarf etmiş büyük şairlerin başında gelir. Yunus Emre’nin halk tarafından çok sevilip okunmasının en önemli sebeplerinden biri onun sade, arı ve anlaşılır bir dil kullanmış olmasıdır. Yunus Emre’nin söyleyiş tarzı ve yolu, halkın söyleyişi ve duyuşu ile yakınlık göstermektedir. Yunus, bir taraftan halk edebiyatının malzemesini kullanırken diğer taraftan gelenek tarafından kendisine intikal eden halk edebiyatı unsurlarının aktarıcısı olmuştur. Bu çalışmamızda Yunus Emre’nin deyişlerinde yer alan halk edebiyatı unsurları incelenmiştir. İncelemenin sonucunda, tasavvufi düşüncelerini halka yaymayı tek gaye hâline getiren Yunus’un halkın diliyle, halkın hayal gücüne hitap eden üslubu benimsediği görülmüştür. Karmaşık ve anlaşılması güç tasavvufi düşünceler onun dilinde basit, saf ve anlaşılır bir hâle getirilmiştir. O, halka hitap ederken halk edebiyatının motif ve kavramlarından sıkça yararlanmıştır. Bu durum hitap ettiği sosyal zümrenin doğal bir sonucudur.
Anahtar Kelimeler
Yunus Emre, Türkçe, dize, halk edebiyatı.