Özet
DİL BECERİLERİNİN ÖĞRETİMİNDE YANSITICI ROL
Öğrenci merkezli bakış açısını destekleyen ve eğitim sürecini etkili hâle getiren önemli özelliklerinin başında öğretmen özellikleri gelmektedir. Bu bakımdan çalışmanın amacı, öğretmen adaylarının, dil becerilerinin kazandırılmasında uygulamış oldukları etkinliklerde nasıl bir öğretmen rolü yansıttıklarını ortaya koymaktır. Nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışması ile desenlenen araştırmanın kuramsal temelini, Van Manen’in (1977; akt: Ballard,2006) yansıtıcılık rolleri üzerine öne sürdüğü modeli oluşturmaktadır. Bu modele göre eğitimciler, eğitim süreçlerinde yansıttıkları rollere göre en alt seviyeden başlayarak şu üç kategoriye ayrılır: Teknik, pratik ve eleştirel seviye.
Araştırmanın katılımcıları kolay ulaşılabilir durum örneklemesi ile seçilmiş böylece 9 Türkçe öğretmeni adayı araştırmanın çalışma grubunu oluşturmuştur. Katılımcılar Akdeniz Üniversitesi, Türkçe Eğitimi Bölümü 4. sınıf öğrencileri arasından gönüllülük esas alınarak seçilmiştir. Araştırma sürecinin başında öğretmen adaylarından, anlatma teknikleri hakkında belli kazanımlar dikkate alınarak etkinlikler hazırlamaları ve onları sunmaları istenmiştir. Dört hafta süren uygulama sürecinde, veri toplama tekniği olarak, yarı yapılandırılmış görüşme formları, adaylar tarafından oluşturulmuş etkinlik sürecini ele alan günlükler ve gözlem tekniği kullanılmıştır. Verilerin analizinde, betimsel analiz tekniği kullanılmıştır. Çalışmanın sonucunda, öğretmen adaylarının Van Manen’in öne sürmüş olduğu modelin teknik ve pratik seviye özelliklerine daha yatkın oldukları; eleştirel seviye özelliklerini ise diğer iki alt seviyelere göre daha az yansıttıkları görülmüştür.
Anahtar Kelimeler
Yansıtıcı rol, öğretmen özellikleri, Van Manen, dil becerileri.