Özet
HÂFIZ ŞÂRİHLERİNE GÖRE ŞİRAZLI TÜRK
Osmanlı Türklerinin beğeniyle okudukları Hâfız-ı Şîrâzî’nin [öl. 1390?] şiirleri arasından özellikle bir beytin günümüzde de ilgiyle karşılandığı görülmektedir. Hâfız Dîvânı’nda ilk sıralarda yer alıp içerdiği “Turk-i Şîrâzî (Şirazlı Türk)” terkibi ve etrafında teşekkül eden menkıbeler dolayısıyla çeşitli yorumlara da mevzubahis olan söz konusu matla beyti, tarihî süreç içerisinde farklı şairler tarafından yazılan cevaplarla güncelliğini daima koruması bakımından herhangi bir Hâfız şiirinden daha fazla ilgi görmüştür denilebilir. Bu itibarla şerh kitaplarında da olabildiğince ayrıntılı yorumlanmıştır. Hâliyle beytin asıl kahramanı olan ilk mısradaki “Turk-i Şîrâzî” terkibi de değişik açılardan değerlendirmelere tabi tutulmuştur. Bu değerlendirmelerde evvela klasik şiirin yerleşik mecazlarına dikkat çekildiği görülmekle birlikte birtakım tarihî ve sosyolojik bilgilere de temas edilmiştir. Keza oldukça dikkat çekici tasavvufî yorumlar da serdedilmiştir. Bu çalışmada, söz konusu beyitte yer eden “Turk-i Şîrâzî” terkibi üzerine Türk ve İranlı şârihlerce yapılan yorumlar ele alınmıştır.
Anahtar Kelimeler
Hâfız-ı Şîrâzî, Şirazlı Türk, şerh metinleri.