Özet
ARŞÎ DİVANI’NDA FAZLULLAH-I HURÛFÎ İLE İLGİLİ TESPİTLER
Arşî, 16. yüzyılın sonu ile 17. yüzyılın ilk yarısında yaşamıştır. Asıl adı ve ailesi hakkında kaynaklarda bir bilgi yoktur. Hurûfîlik inancını benimsemiş bir tekke şairidir. Hurûfî şairlerden Muhîtî’ye (d. 1553-ö. ?) intisap etmiş ve onun dervişi olmuştur. Divan’ında hem dinî hem de din dışı şiirler vardır. Divan’daki şiirlerde Hurûfîlik inancını ele almış, bu inancın prensiplerini dillendirmiş, bu inancı yaymaya, muhataplarına nasihatlerde bulunmaya çalışmıştır.
Hurûfîliğin kurucusu olan ve mensupları tarafından çok kıymet addedilen Fazlullah-ı Hurûfî’nin, bu inancı benimsemiş şairlerce nasıl tavsif edildiğine dair daha önce yapılmış bir çalışmaya tesadüf edilmemiştir. Bu sebeple divan şiiri araştırmaları sahasındaki bu boşluğu doldurmak maksadıyla Hurûfî bir şair olan Arşî’nin Divanı ele alınıp incelenmiştir. Ayrıca bu makale ile Fazlullah-ı Hurûfî hakkında yapılacak daha genel çalışmalara katkı sunmak istenmiştir.
Anahtar Kelimeler
Fazlullah-ı Hurûfî, Hurûfîlik, Arşî, Arşî Divanı.