Özet
TÜRKİYE’DE SOSYAL BİLGİLER EĞİTİMİ ALANINDAKİ ÇALIŞMALARIN ANALİZİ: BİR META SENTEZ ÇALIŞMASI
Nitelin meta-analizi olarak bilinen meta-sentez, sentezi sentezlemek olarak da bilinir. Meta-sentez, aynı veya benzer konularda yapılan çalışmaları, nitel bir anlayışla ve eleştirel bir yaklaşımla ele alarak genel bir değerlendirme ve yorumlama yapmak, farklı ve özgün fikirler elde etmek ve olguları daha net ifade etmek için kullanılan bir yöntemdir. Bu araştırmada ise Türkiye’de, Sosyal Bilgiler eğitimi ile alakalı özellikle ortaokul 6. ve 7. sınıflarda çalışılmış tezler ve makalelerin meta-sentez yöntemi kullanılarak incelenmesi amaçlanmıştır; ayrıca Sosyal Bilgiler eğitimi konusunda nasıl bir eğilimin var olduğunu saptamak amacıyla da böyle bir araştırma yapılmaya çalışılmıştır. Bu araştırmada, 2008-2019 yılları arasında çalışılan 9 makale ve 21 tez ele alınarak toplamda 30 çalışma incelenmiştir. Araştırmaya dâhil edilecek çalışmaların belirlenmesinde TÜBİTAK ULAKBİM, Yüksek Öğretim Kurumu (YÖK) ulusal tez tarama merkezi, Google Akademik arama motoru ve Dergipark veri tabanlarından faydalanılmıştır. Araştırmada geçerlilik ve güvenirlilik seviyesini istenilen düzeyde tutmak için araştırma soruları ve çalışmanın amacı net bir biçimde sunulmuştur. Araştırma sonucunda edinilen veriler, Sosyal Bilgiler eğitimi ile alakalı hedeflenen amaçlar, kullanılan yöntemler, örneklem grupları, veri toplama araçları ve çalışmada edinilen sonuçlar açısından analiz edilmiştir. Toplanılan veriler, frekans ve tablolar aracılığıyla yorumlanmıştır. İncelenen 30 çalışmada genellikle; Sosyal Bilgiler ders ve çalışma kitabı, öğretmen kılavuz kitabı, Sosyal Bilgiler Öğretim Programı, Sosyal Bilgiler eğitimi üzerine öğretmen ve öğrenci algıları gibi konulara ağırlık verildiği ve bu hususlarda çok sayıda eksikliklerin tespit edilip bunların giderilmesi konusunda önerilerin sunulduğu tespit edilmiştir.
Anahtar Kelimeler
Sosyal Bilgiler eğitimi, ortaokul 6. ve 7. sınıflar, meta-sentez.