Özet
GÜRCÜ ROMANTİZMİNDE NİKOLOZ BARATAŞVİLİ’NİN “TULPAR”I
18. yüzyılın Avrupa’sında aydınlar ve entelektüeller tarafından “akıl” insanoğlunun en önemli özelliği olarak görülmüştür. Dönem filozofları, akademisyenleri ve politikacıları, düşünceye dayandırdıkları çalışmalarıyla toplumları yeniden şekillendirmeye ve dünyaya yön vermeye adım atmışlardır. Dönemsel bir değerlendirmeye gidildiğinde şair, yazar, ressam, heykeltıraş, müzisyen ve mimarların kültürel anlamda aydınlanmanın biçimlendirme idealleri üzerine çalışmaları dikkate değerdir. Romantizmin etkisiyle başlatılan bu çalışmalar zamanla bütün dünya edebiyatlarında yerini alacaktır. Gürcü Romantizmini zirveye taşıyan isim olan Nikoloz Barataşvili (1817-1845) kısa yaşamına rağmen edebî eserlerinden olan მერანი Tulpar Türkiye edebiyat bilimi kamuoyuna ilk kez bu makale ile kazandırılacaktır.
Araştırmada; öncelikle yaşadığı dönemin bir sanatçısı olan Nikoloz Barataşvili’nin sanatı üzerinden romantizm akımı, çağın yaşadığı gelişmeler ışığında modern Gürcü toplumunun temel değişkenleri ve Gürcü romantizmi ile modernizmin temel dinamikleri sosyolojik inceleme yöntemi bağlamında incelenmiştir. Ardından şairin dönemi ve sanatı üzerine bir inceleme yapılarak, Hasan Çelik tarafından 2020 yılında yzarların ricası üzerine çevrilen Tulpar isimli şiiri üzerine edebi bir inceleme gerçekleştirilecek ve bu bağlamda Gürcü edebiyatında romantizm döneminin kilit taşı konumunda olan Nikoloz Barataşvili’yi Türk okuyucusuna tanıtmak, edebî kişiliği, sanatı, kısa yazın yaşamı üzerinden Tulpar şiirini orijinal dili Gürcüceden ve Türkçe çevirisi üzerinden değerlendirilecektir.
Anahtar Kelimeler
Gürcü romantizmi, Nikoloz Barataşvili, Tulpar, şiir, edebiyat.