Özet
MARDİN’DE UMAY KÜLTÜ
Umay, Türk kültürünün en eski devirlerinden günümüze değin dişil ve güçlü bir sembol olarak varlığını korumaktadır. Çalışma sahasını teşkil eden Mardin, bu açıdan zengin bir anlatı geleneğine sahip özel kentlerden biridir. Çalışmada geçen Sıtti Radviye, Sıtti Nefise, Mort Şmuni, Şeyh Lıbben Türbesi ve etraflarında gelişen efsane ve memoratlar değerlendirildiğinde Umay kültünün bariz bir şekilde izlerine ulaşmak mümkün olmuştur. Bu durum şehir halkının ritüel ve pratiklerinde de yaşamaya devam eder. Bu bağlamda çalışmanın temel amacı Umay ruhunun günümüzdeki izlerini sözlü kültürün önemli ölçüde zenginliğini koruduğu Mardin sahasında tespit etmek ve varılan sonuçlar değerlendirilerek Umay kültünü bünyesinde barındıran dişi/ muhafazakâr kültür ve geleneksel halkbilimi unsurlarının varlığına dikkat çekmektir. Çalışma on dört kaynak kişiyle mülakat yöntemi uygulanarak gerçekleştirilmiştir.
Anahtar Kelimeler
Umay, Mardin, Sıtti Radviye, Türbe, Efsane, Memorat.