Kültür bir milletin öz benliği, kimliğidir. Milletler maddi, manevi üretimlerinin bütününü oluşturan kültür ile tarih sahnesindeki varlıklarını koruyabilmektedir. Kültürün yozlaşması, kültürel değerlerin kaybedilmesi başka kültürlerin boyunduruğu altına girilmesini de beraberinde getirmektedir. Bu sebeple kültürel değerlerin yaşatılması, kültür kodlarının gelecek nesillere aktarılması büyük önem taşımaktadır. Kültür aktarımı çeşitli yollarla gerçekleştirebilmektedir. Bu yollardan birisi de sanat ve edebiyat aracılığıyla kültürel değerlerin aktarımı, güncele taşınmasıdır. Şiir, roman, hikaye gibi modern edebiyat türleri içerisinde kültürel değerlerin işlenmesi; kolaj, montaj, epigraf gibi tekniklerle kültürel belleği içeriğinde barındıran geleneksel anlatıların bu türler içerisinde yer bulması kültürün canlılığını sağlarken gelecek nesillere aktarımını da gerçekleştirmektedir. Kazak Türklerinin ünlü aydını ve şairi Mağcan Cumabayulı da şiirlerinde genelde Türk kültürüne özelde Kazak Türklerinin kültürüne dair hususları ele almıştır. Onun şiirlerinde Kazak Türklerinin inanış ve kültür dünyasında yer alan “dağ kültü”, “orman kültü”, “mitolojik hayvanlar ve kuşlar”, “rüya ile ilgili inanışlar”, “kam / baksı geleneği”, “uğur ve uğursuzlukla ilgili inanışlar, “olağanüstü varlıklarla ilgili inanışlar”, “alkış ve kargış”, “ant”, “av ve avcılık”, “geçiş dönemleri ile ilgili inanışlar”, “yazgı / kader inancı” gibi konular işlenmiştir. Ayrıca geleneksel çalgılar, efsane, ninni ve atasözü gibi sözlü gelenek ürünleri, Kazak Türklerinin sosyokültürel yaşamı ve hayat tasavvuru, vatan ve millet sevgisi konuları da şiirlerinde yer bulmuştur. Bu çalışmada Mağcan Cumabayulı’nın şiirlerinde yer alan bu kültürel unsurlar tespit ve tahlil edilmiştir.
Kültür, şiir, Mağcan Cumabayulı.