MİHRÎ HATUN’UN “BEN DÖNMEZEM” REDİFLİ GAZELİNİN DÜŞÜNDÜRDÜKLERİ
(THE REFLECTIONS OF “I CAN NOT RETURN” ODE WITH THE REPEATED VOICE OF MİHRÎ HATUN
)
|
Author
|
:
Ayşe SAĞLAM
|
|
|
Type |
:
Copyright
|
|
Printing Year |
:
2017
|
|
Number |
:
6/1
|
|
Page |
:
211-219
|
|
Doi Number |
:
http://dx.doi.org/10.7884/teke.1745
|
Özet
Mihrî Hatun, klasik Türk şiirinin başarılı kadın şairlerinden biridir. 15. yüzyılda yaşayan Mihrî, kültür seviyesi yüksek bir aileye mensuptur. Kültür ve sanat faaliyetlerinin yoğun bir şekilde icra edildiği Amasya’da yetişen şair, buradaki ilim ve edebiyat meclislerine katılarak kendini geliştirir. Klasik çizgide yazdığı çok sayıdaki başarılı şiirle bu sahadaki ustalığını ispatlar. Bazı şiirlerinde cinsel kimliğini ihsas ettirici ifadelere yer vererek geleneğin sınırlarını zorlamasına rağmen şiirlerini klasik şiir estetiği kaidelerine bağlı kalarak yazar. Diğer bütün klasik şairler gibi her şeyi olması gereken en mükemmel şekliyle ifade etme uğraşında olan şair, bu şiirin temel konusu olan aşkı en güzel formda sunmaya çalışır. Geleneğin şiir dünyasına giren Mihrî, klasik şiirdeki âşık tavrını takınır. Şairin “ben dönmezem” redifli gazeli, onun bu tavrını ortaya koyan, divanındaki onlarca örnekten yalnızca biridir. Sahneye çıkan aktörün rolünü en iyi şekilde icra etmeye çalışması gibi şair de gazel boyunca vefalı, sadık, kararlı ve ne istediğini bilen ideal bir âşık rolündedir. Geleneğin belirlediği kalıplara bağlı bir ifade yolu seçen Mihrî, aşkı en mükemmel şekilde ifade etmeye çalışır. Hem mecazı hem de hakikati çağrıştıracak esneklikte bir ifade tarzı yakalayan şair, aşk uğruna canı da dâhil bütün varlığını feda edebilecek bir ruh olgunluğuna sahiptir.
Anahtar Kelimeler
Mihrî Hatun, “Ben Dönmezem”, gazel, vefâ, âşık.
Abstract
Mihrî Hatun is one of the successful women poets of classical Turkish literature. Mihrî, living in 15th century is connected to a quite cultured family. The poet, raising in Amasya where culture and art activities are rendered intensely improves herself by participating science and literature councils in Amasya. She proves her ability in this field with a large number of her successful poems that she writes in classical field. Although she forces the limit of custom by including statements which insinuates her gender identity in some poems, she writes her poems depending on bases of classical poem aesthetics. The poet who tries to express everything in the most outstanding way like all the other classical poets wants to present in the most beautiful form which is the basis issue of this poem. Mihrî, getting into the poem world of custom by ignoring her gender identity strikes a lover attitude in classical poem. The ‘’I can not return" ode with the repeated voice of poet, presenting this attitude of her is only one of the tens of samples in her poem book. Through the ode, the poet -like an actor who tries to perform his role best - is also in the role of a faithful, loyal, decisive and single-minded, ideal lover. Mihrî who chose an expression way dependent on the patterns which the tradition designated tries to express love outstandingly. The poet, improving a flexible locution which evokes both metaphor and truth has a spirit maturity to be sacrifised her the whole havings including even her life.
Keywords
Mihrî Hatun, “I can not return”, ode, loyalty, lover.