TOKATLI NURİ’NİN “DİLBERLER DESTANI” BAĞLAMINDA OSMANLI’DA KADIN
(WOMEN IN OTTOMAN EMPIRE IN THE CONTEXT OF TOKATLI NURI’S “DİLBERLER DESTANI”
)
|
Author
|
:
Cafer ÖZDEMİR
|
|
|
Type |
:
Copyright
|
|
Printing Year |
:
2016
|
|
Number |
:
5/4
|
|
Page |
:
1883-1896
|
|
Doi Number |
:
http://dx.doi.org/10.7884/teke.1752
|
Özet
Âşık Edebiyatı, Osmanlı coğrafyası üzerinde kurulmuş ve en verimli ürünlerini yine bu coğrafyada vermiştir. Bu edebiyatın icracısı olan âşıklar, halkın duygu ve düşüncelerini terennüm edip hislerine tercüman olmuşlardır. Güçlü bir gözlem yeteneğine sahip olan bu sanatçılar, yaşadıkları toplumun âdet ve ritüellerini, eğlence kültürünü, eğitim ve ekonomik hayatlarını, giyim kuşamlarını, inanışlarını, mimarilerini, mutfak kültürlerini, yöneticilerini ve belirli tiplerini şiirlerine başarılı bir şekilde yansıtmışlardır. 19. yüzyılın âşıklarından olan Tokatlı Nuri, on beş dörtlükten oluşan destanında Osmanlı himayesinde yaşamış/yaşamakta olan çeşitli milletlere mensup kadınların belirgin özelliklerini dile getirir. Kadınlara ait bu vasıflar, Osmanlı toplumunda yaşayan insanların uzun deneyimleri ve gözlemleri sonucunda zihin dünyalarındaki bir tezahürü olarak görülmelidir. Arap, Rum, Ermeni, Arnavut, Boşnak, Yahudi, Tatar, Kürt, Çerkez, Gürcü ve Türk gibi çeşitli milletlerden bahseden bu destan çok uluslu bir yapıya sahip olan Osmanlı toplumunun aynası konumundadır. Bu şiir vasıtasıyla Osmanlı toplumunda çeşitli milletler arasındaki kaynaşmayı da sezmek mümkündür.
Anahtar Kelimeler
Osmanlı, kadın, destan, Tokatlı Nuri
Abstract
Minstrel literature was composed in Ottoman domain and also produced its most productive works at the same place. Minstrels, who compose this literature, expressed the feelings and thoughts of people and thus articulated their feelings. These poets, who have strong observation skills, successfully expressed the customs, rituals, entertainment culture, education and economic life, clothes, believes, architecture, food culture, administrators, and some certain characters of the society in which they live in their poets. Tokatlı Nuri who lived in 19th Century, mention typical characteristics of women with different social backgrounds and nations in Ottoman Empire in his epic consist of fifteen quatrains. These characteristics of women should be regarded as an image which shaped through long ages and based on experiments. This epic, which mention Arabs, Greeks, Armenian, Albanian, Bosnian, Jewish, Tatarian, Kurd, Cherkes, Georgian and Turkish nations, represents ottoman society. it is possible to see the coalescence of different nations in Ottoman Empire by way of this poet.
Keywords
Ottoman Empire, women, epic, Tokatlı Nuri.