Talas Yazıtlarında Geçen Bazı Kelimelerle İlgili Okuma ve Anlamlandırma Önerileri
(The Suggestions of Reading and Interpretation About Some Words Which Passes on the Talas Inscriptions
)
|
Author
|
:
Nurdin USEEV
|
|
|
Type |
:
Copyright
|
|
Printing Year |
:
2013
|
|
Number |
:
2/4
|
|
Page |
:
48-60
|
|
Doi Number |
:
http://dx.doi.org/10.7884/teke.247
|
Özet
Makalede Talas yazıtlarında geçen ve eksik okunarak yanlış anlamlandırıldığı düşünülen oguz, ötüg ve kılıglıg/kılınçlıg kelimeleri ele alınmıştır. Talas II yazıtında geçen ve bu yazıt üzerinde çalışan bilim adamları tarafından ogur, oguratı, oguz şeklinde okunan kelimenin oguz şeklinde okunarak, gelin anlamına geldiği ileri sürülmüştür. Talas XVII yazıtında geçen ötüg kelimesi taşı kelimesi ile birlikte bu yazıtı ilk yayımlayan bilim adamları tarafından rica, niyaz taşı şeklinde anlamlandırılmıştır. Ancak yazıtın genel anlamına uygun olmadığı için başka anlamlara gelebileceği düşünülmüştür. Gerçekten bu kelimenin kökü olan öt- fiili sadece rica etmek değil, anlatmak, hikaye etmek anlamlarına da gelmektedir. Bundan hareketle ötüg taşı kelime grubunun olayların anlatım taşı, hikaye taşı anlamına gelebileceği ileri sürülmüştür. Değişik şekilde okunan harfler kümesinin kılıglıg/kılınçlıg şeklinde okunarak hareket, davranış anlamına geldiği düşünülmektedir
Anahtar Kelimeler
Köktürk harfli yazıtlar, Talas yazıtları, oguz, hikaye taşı, ötüg, kılıglıg
Abstract
In this article were discussed the words oguz, ötüg and kılıglıg/kılınçlıg which passing in the Talas inscriptions and thought read and interpreted incorrectly. The word which passes in Talas II inscription and have been read by scientists in the form ogur, oguratı, oguz have been read as oguz and interpreted as bride by us. The word which passes in Talas XVII (Talas XIV) inscription ötüg with the word taşı (stone, inscription) interpreted as request, supplication inscription. But this interpretation is not accordance with the general meaning of the inscription. Therefore, is believed that this word will mean another meaning. Indeed, the origin of the word ötün- the verb öt- means not only to ask, to request, else to explain, to tell the story. From this point has been suggested that words ötüg taşı could mean story stone, inscription. İt is believed that word which read in different ways could read kılıglıg or kılınçlıg and means movement, behavior
Keywords
Old Turkic inscriptions, Talas inscriptions, oguz, story stone, ötüg,