İleri Okur ve Üstbiliş Eğitimi
(Advanced Reader and the Education of Metacognitive
)
|
Author
|
:
Murat ÖZBAY
Mehmet Ali BAHAR
|
|
|
Type |
:
Copyright
|
|
Printing Year |
:
2012
|
|
Number |
:
1
|
|
Page |
:
158-177
|
|
Doi Number |
:
http://dx.doi.org/10.7884/teke.26
|
Özet
Çağın, toplumun ve dünyanın bireyden beklentilerinin değişmesiyle bireyin sıkça başvurduğu okuma becerisinin tarihten günümüze birçok kez yeniden tanımlandığı görülür.
Okuma becerilerinin yeniden tanımlandığı alanların başında eğitim ve edebiyat dünyası gelir. Her iki alanda da okuma hem bir amaç hem de bir araçtır. Bu nedenle, okuma alanında yaşanan gelişmelerin tamamı ya bu alanlardan kaynaklanmış ya da bu alanları etkilemiştir. Okuma becerileriyle ilgili olarak öne çıkan tanımlamaların betimlenmesiyle, tarihten günümüze okumadan neler beklendiği büyük ölçüde anlaşılabilir ve günümüz okurunun sahip olması gereken becerilerin bir çerçevesi çizilebilir.
Günümüzde, ana dili öğretiminde üzerinde durulan kavramlardan biri de “üstbiliş”tir. Üstbiliş stratejilerini kullanan birey ana dili öğrenimi sürecinde, kendi öğrenme biçimini tanıyan, buna göre yöntem, teknik ve malzemeleri seçebilen, öğrenme sürecini planlayabilen, izleyebilen, denetleyebilen ve değerlendirebilen biridir. Üstbiliş becerilerini edinmiş bireyin, hayatın her alanında kullandığı okuma becerilerini de geliştirmiş olması beklenir.
Bu çalışmada, disiplinler arası bir yaklaşımla eğitim ve edebiyat alanlarında okuma eyleminden tarihten bu yana neler beklendiği ve bu iki alanda günümüzde becerileri sıralanan “ileri okur” ile üstbiliş becerilerini kullanan okurun benzer özelliklerinin neler olduğu betimlenerek, Türkçe öğretiminde üstbiliş stratejilerini edinmiş bir ileri okur yetiştirmede neler yapılabileceğine dair öneriler sunmak amaçlanmıştır.
Anahtar Kelimeler
Okuma, ileri okur, üstbiliş, eğitim.
Abstract
The most frequently applied individual skill is reading comprehension. The reading skills are being redefined several times by changing in World and society’s expctations.
Education and literary world of the areas are the first at the redefined areas on reading skills. In each field reading is a purpose, as well as a tool. Therefore, the developments in reading influenced the fields or composed of. By showing identification on the reading skills, we can see who is the advanced reader and what are the advanced reading skills on the scale of history and modern age.
Today, “metacognition” is a individual teaching strategies in education of mother tongue. We describe a metacognitive advanced reader, who can know his/her learning style, and use learning methods and tecniques which are suitable for his/her learning style. A metacognitive advanced reader can choose learning objects and plan, trace, kontrol and evaluate own learning process.We expect to catch a developing in reading skills when a person use metacognitive strategies.
In this study, an interdisciplinary approach of education and literature in what is expected since the act of reading and skills in these two areas mentioned today “advanced reader” and what are the characteristics similar to the reader who use metacognitive skills.
The aim of the present study is to constribute the train a advanced readers who use metacognitive strategies.
Keywords
Reading, the advanced reader, metacognitive. education.