A. Olrik’in Epik Yasaları Işığında Ferhat ile Şirin Hikâyesi
(The Story of Farhad and Shirin in the Light of A. Olric’s Epic Laws
)
|
Author
|
:
Mehmet Emin BARS
|
|
|
Type |
:
Copyright
|
|
Printing Year |
:
2014
|
|
Number |
:
3/1
|
|
Page |
:
306-324
|
|
Doi Number |
:
http://dx.doi.org/10.7884/teke.289
|
Özet
Ferhat ile Şirin hikâyesi, İran edebiyatı mesnevi konuları arasında önemli bir yere sahiptir. Hüsrev ü Şirin adıyla da bilinen hikâye, divan edebiyatının en çok işlenen mesnevilerinden biridir. İlk olarak X. asırda Firdevsi’nin Şehnâme’sinde bu hikâyenin temelini oluşturan olaylar işlenmiştir. Hikâye yazılı metinlerden sözlü edebiyata geçerken bazı değişikliklere uğramıştır. Hikâyenin tarihî ve coğrafî çerçevesi anlatıldığı yeni coğrafyalara adapte edilmiştir. Axel Olrik, toplumsal hafızada saklanan kültürel verilerin sagelerde bilinçli veya bilinçsiz bir şekilde korunduğunu göstermek için halk anlatılarının epik kurallarını on beş maddede toplamış ve bu tespitlerini birçok eser üzerinde ispatlamaya çalışmıştır. A. Olrik’in halk anlatılarının epik kuralları araştırmacılar tarafından farklı anlatı türlerine uygulanmıştır. Bu makalede, A. Olrik’in halk anlatılarından yola çıkarak oluşturduğu epik kurallarının Ferhat ile Şirin hikâyesine uygunluğu değerlendirilecektir.
Anahtar Kelimeler
Ferhat ile Şirin, Axel Olrik, halk hikâyesi, epik yasalar.
Abstract
The story of Ferhat and Şirin has an important place among the masnavi subjects of Iranian literature. The story, also known with the name of Hüsrev ü Şirin, is one of the most handled masnavis of divan literature. Firstly, the events forming the basis of this story was handled in the 10’th century in the Shahnama of Firdevs. There were some changes while the story was passing from written text to the oral literature. The historical and geographical framework of the story was adapted to the new geographies where it was told. Axel Olric collected the epic rules of the folk narratives in the fifteen items in order to show that the culturel data preserved in the collective memory in “sagas”, was protected consciously or unconsciously and he tried to prove these determinations on many works. A. Olric’s epic rules of the folk narratives were applied to different types of narrative by the researchers. In this article, the relevance of epic rules, setting out forming the folk narratives of A. Olric, to the story of Ferhat and Şirin will be evaluated.
Keywords
Ferhat and Şirin, Axel Olric, folk tale, epic laws.