MEKÂNIN İRONİSİ: BİR DELİLER EVİNİN YALAN YANLIŞ ANLATILAN KISA TARİHİ
(THE IRONY OF SPACE: BIR DELILER EVININ YALAN YANLIS ANLATILAN KISA TARIHI
)
|
Author
|
:
Betül BAYRAKTAR
|
|
|
Type |
:
Copyright
|
|
Printing Year |
:
2017
|
|
Number |
:
6/2
|
|
Page |
:
925-935
|
|
Doi Number |
:
http://dx.doi.org/10.7884/teke.3834
|
Özet
Gülme, sınır tanımazlığı sayesinde korkulara karşı zafer kazandırır. Gülünç unsurlar bulunduran, gerçekliğin oyun olarak algılandığı mizahi metinler eleştiri niteliği taşır. Aynı zamanda düşündüren ve sorgulatan mizah, dış gerçekliği sanatsal bir üslupla okura gösterir. Kendi içinde alt başlıklara ayrılan mizahın kapsadığı ironi ise tersten söyleme ile metnin altındaki gerçekliğe gönderme yapan sarsıcı bir temele sahiptir. İroni içeren metinlerde birey-kurum-toplum dizgesinde aksaklıklar/sorunlar ima yoluyla yansıtılarak eleştirilir.
Yol boyunca gezdirdiği ayna ile kabuk tutmuş yaralarını göremeyen bireyi ve toplumu uyaran Ayfer Tunç, 1989 sonrası öykü ve romanları ile Türk Edebiyatı’nın postmodern yazarlarındandır. Yazarın Orta Çağ halk festivallerini andıran Bir Deliler Evinin Yalan Yanlış Anlatılan Kısa Tarihi adlı eseri, zaman ve mekânın devingen yapısı içinde gülme ögesi çevresinde kurgulanır. Bir koordinat düzleminde yatay ve dikey boyutlarda çoğalıp, katlanarak büyüyen eserde Türk toplumunun 1800’lerden günümüze kadar panoraması çizilir. Sınırların kalktığı ve rollerin değiştiği bir karnaval roman örneği olan anlatıda toplumsal ironi ile kaybedilenler sorgulanır.
Bu çalışmada romanın asli yapı unsurlarından mekân merkezli olarak romandaki ironik söylem incelenecektir. Deli, deli-değil diyalektiğindeki sorgulamada bağlantılar zinciri içinde tükeniş ve başlangıçlar şeklinde süreklilik arz eden grotesk imgelem ile Türk coğrafyasında bireyden topluma yaşanan çözülüşün ironisi analiz edilecektir. İroninin aynasında görünenlerin, toplumun görmek istemediği yüzü olduğu ortaya konacaktır.
Anahtar Kelimeler
İroni, karnaval, mekân, deli, deli-değil.
Abstract
The act of laughing gives victory against to fear thanks to disregard limit. Hosting ridiculous elements, the one part of humorous texts in which reality is perceived as a game is only featured as humour, the other part is featured as criticism. The irony covered by the humour has a jarring base that refers to reality beneath the text by telling backward. Deficiencies/problems in the seguence of individual-society-institution in ironic text are criticised by reflecting through hallusion.
Ayfer Tunc who stimulates individuals and community with mirror along the way that can’t seen crusted wounds, is one of the Turkish literature’s original artists with stories and novels after 1989. Author’s work named as Bir Deliler Evinin Yalan Yanliş Anlatilan Kisa Tarihi that resembles medieval folk festivals is fictionalized around the laughing item in the dynamic structure of time and space. The Turkish society panorama from 1800 to the present day is drawn in multiplying horizantally and vertically dimensions in a coordinate plane and growing exponentially. Social irony and losts are questioned in narration that is a sample of a carnival novel in which the boundaries are abolished and roles are changed.
In this study, ironic discourse centered in space that is the fundamental elements of novel will be examined. In insane- not insane dialectic, the grotesque imagery that offer continuity as extinction and beginings in the chain of links in questioning and the irony of experinced disintegration and exinction from individual to community in Turkish geography will be analyzed.
Keywords
Irony, carnival, space, insane, not insane.