TÜRKÇEDE ALINTILARDAN KELİME TÜRETMEDE KULLANILAN EKLER
(AFFIXES IN TURKISH LOANWORDS ABSTRACT
)
|
Author
|
:
Pelin SEÇKİN
- A. Mevhibe COŞAR
|
|
|
Type |
:
Copyright
|
|
Printing Year |
:
2017
|
|
Number |
:
6/3
|
|
Page |
:
1398-1442
|
|
Doi Number |
:
http://dx.doi.org/10.7884/teke.3972
|
Özet
Dil; toplulukların birbirleri ile anlaşmasını sağlayan, tarihî derinlik ve coğrafî genişlik doğrultusunda değişerek gelişen bir iletişim aracı ve sistemli bir düzenektir. Dilin çeşitli sosyal ve siyasal sebeplerle başka dillerle etkileşime girmesi beraberinde dilin iç ve dış yapısında değişmeler yaşanmasını getirir. Yaşanan değişmelerin esasını diller arası aktarılan ses, şekil özellikleri ve sözlüksel unsurlar oluşturur.
Aktarılan unsurlar kültürel bağlantıları da temsil eder. Dilden dile aktarılan yapıların çoğunluğunu sözlüksel unsurlar oluşturur. Başka dilden alıntı yapmak yeni kavram ve nesneleri karşılamanın yollarından biridir. Konuşucu, kaynak dilde var olanı ya olduğu gibi ya da kendi dilinin özellikleri doğrultusunda ekleme veya birleştirme yoluyla veya anlam değişikliği ile alır ve yeni olanın muadili sayar.
Türkçenin ek temelli bir dil olmasından hareketle yapılan bu çalışmada alıntı sözler, söz kökü olarak ele alınarak Türkçe kurallarla söz türetme imkânları açısından değerlendirilmektedir. Türkçe sözlükte yer alan alıntılar ek alma durumlarına göre tespit edilmiştir. Ek birleşmelerinin ortaya konulmasıyla Türkçe eklerin kelime türetmedeki işlerliği gösterilmiş, alıntılardan türemiş kelimeler sözlüğü oluşturulmuştur.
Anahtar Kelimeler
Alıntı Sözler, Türetme, Ek Sıralaması
Abstract
Language is a means of communication and a systematic device that enables different communities to get along and it changes and expands in accordance with its historical depth and geographical vastness. The fact that a language interacts with other languages due to various social and political reasons result in changes in its internal and external structures. Sounds, modal and lexical elements transmitted across the languages make up the fundamentals of these changes.
Lexical elements make up the majority of structures that are transmitted from one language to another. They are also the representations of cultural connection. Borrowing elements from other languages is a way of lexicalisation. The speaker takes the loanword either as it is used in the source language or by means of adding, compounding or semantic change in accordance with the features of his or her native language and considers it as the equivalent of the new one.
Starting from the fact that Turkish is an agglutinative language, this study investigated loanwords considering them as word roots for their potentials for derivation according to rules of Turkish. Loanwords in Turkish dictionary were first identified based on their having an affix or not and then indexed. By demonstrating how affixes unite, how functional affixes in Turkish in deriving new words was revealed and a newly derived affixes dictionary was created.
Keywords
Loanwords, Derivation, Affix listing