İRAN KİTAPLIKLARINDA BULUNAN ÇAĞATAY TÜRKÇESİ SÖZLÜKLERİ
(CHAGATAI TURKISH DICTIONARIES FOUND IN IRAN LIBRARIES
)
|
Author
|
:
Farhad RAHİMİ
|
|
|
Type |
:
Copyright
|
|
Printing Year |
:
2017
|
|
Number |
:
6/4
|
|
Page |
:
2067-2079
|
|
Doi Number |
:
http://dx.doi.org/10.7884/teke.3991
|
Özet
Kuzey-Doğu Türkçesinin ikinci dönemi olan Çağatay Türkçesi, Doğu Türklerinin 15. yüzyılın başlarından 20. yüzyılın başlarına kadar kullanılmaya devam eden yazı dilidir. Nevayi'nin ölümünden sonra, onun eserlerinin kolayca okunması için, İslam dünyasının her bir köşesinde çeşitli sözlükler yazılmaya başlandı. Genellikle Osmanlı imparatorluğu, İran, Azerbaycan, Hindistan veya Türkistan'da yazılan ve Türk dilinin gelişmesi tarihi için çok büyük bir değere sahip olan bu sözlükler bir sözlükçülük ekolü oluşturmuştur. İran sahasında Ali Şir Nevayi'nin eserlerini anlamak üzere birçok Çağatay Türkçesi sözlüğü düzenlenmiştir. Bu çalışmada İran kitaplıklarında bulunan Çağatay Türkçesi el yazması sözlüklerine de yer verilmiştir.
Anahtar Kelimeler
Çağatay Türkçesi, Çağatay Türkçesi Sözlükleri, Nevayi, İran Kitaplıkları, El Yazması.
Abstract
Chagatai Turkish, the second period of the North-East Turkic language, is a writing language that the Eastern Turks continue to use from the beginning of the 15th century until the beginning of the 20th century. After Nevayi's death, various dictionaries began to be written on every corner of the world of Islam, so that his works could easily be read. These dictionaries, written mostly in the Ottoman Empire, Iran, Azerbaijan, India or Turkestan and having a great value for the history of Turkish language development have created a lexicographical schools. In Iran territory, Many Chagatai Turkish dictionary were arranged to understand the works of Ali Şir Nevayi. This study also are included Chagatai Turkish manuscript dictionaries in Iran libraries.
Keywords
Chagatai Turkish, Chagatai Turkish Dictionaries, Nevayi, Iran Libraries, Manuscript.