OSMANİYELİ İSPİR ONBAŞI VE KARACAOĞLAN HİKÂYESİ
(FROM OSMANİYE İSPİR ONBAŞI AND KARACAOĞLAN STORY
)
|
Author
|
:
Yılmaz IRMAK
|
|
|
Type |
:
Copyright
|
|
Printing Year |
:
2018
|
|
Number |
:
7/1
|
|
Page |
:
292-312
|
|
Doi Number |
:
http://dx.doi.org/10.7884/teke.4117
|
Özet
16. yüzyılda yaşayan ve âşıklık geleneğinde çok önemli bir yere sahip olan Karacaoğlan’ın hayatı ile ilgili günümüze kadar çeşitli halk anlatıları tespit edilmiştir. Bunlardan biri de; Osmaniye’nin Düziçi ilçesinde 25 Temmuz 2014 tarihinde 91 yaşında vefat eden “İspir Onbaşı” lakaplı İspir Mehmet Koç’un anlattığı Karacaoğlan hikâyesidir. Nesir-nazım karışımı anlatılan bu hikâyede 22 türkü yer almaktadır. Çalışmamızda; öncelikle 5 Mart 2005 tarihinde Osmaniye’nin Düziçi ilçesinde görüştüğümüz İspir Onbaşı’dan derlemiş olduğumuz hikâyenin tasnifi hakkında bilgiler verilmiş ve ardından da hikâye, motifleri açısından incelenmiştir. İspir Onbaşı’nın anlatmış olduğu Karacaoğlan hikâyesi “hikâyeli türkü” tasnifine girmektedir. Hikâye; geleneksel halk hikâyelerinde görülen bazı motifleri barındırmakla beraber epizotları bakımından geleneksel hikâye kalıbına tam olarak uymamaktadır.
Anahtar Kelimeler
Âşıklık geleneği, İspir Onbaşı, Karacaoğlan hikâyesi, hikâyeli türkü, motif.
Abstract
Various narrations with regard to Karacaoğlan's life, who lived in the 16th century and has had an important role in ashik tradition, have been identified up to now. One of these narrations belongs to İspir Mehmet Koç nicknamed “İspir Onbaşı” who lived in Düziçi district of Osmaniye province and died on the 25th July, 2014 at the age of 91. There are 22 folk songs consisting of prose and poems in Karacaoğlan story narrated by İspir Onbaşı. In our study, the information concerning the classification of the story we compiled from İspir Onbaşı to whom we met in Düziçi, Osmaniye on the 5th March, 2005, was firstly provided and then the story was examined with regard to its patterns. İspir Onbaşı's narration called Karacaoğlan Story is categorized as "folk story song". The story involves some motifs in traditional folk stories. However, it does not completely conform to traditional story pattern in terms of episodes.
Keywords
Ashik tradition, İspir Onbaşı, Karacaoğlan story, folk song with story, motif.