ESKİ TÜRKÇE BİR ETİMOLOJİ DENEMESİ: AYAK “KÂSE, KADEH”
(AN OLD TURKIC ETYMOLOGICAL ESSAY: AYAK “BOWL, GLASS”
)
|
Author
|
:
Galip GÜNER
|
|
|
Type |
:
Copyright
|
|
Printing Year |
:
2018
|
|
Number |
:
7/2
|
|
Page |
:
650-662
|
|
Doi Number |
:
http://dx.doi.org/10.7884/teke.4148
|
Özet
Türkçede “sıvı içmeye yarayan kap, kâse, kadeh, çanak, fincan” gibi çeşitli anlamlarla karşımıza çıkan ayak, Türk kültüründe çok yaygın ve eski hatıraları olan bir kelimedir. Tarih boyunca Kore Yarımadası’ndan Macaristan ovalarına kadar yayılmış Türklerin dilinde ayak kelimesinin en eski kullanımına Tuna Bulgarlarının ve Uygurların dillerinde rastlanır. Kelimenin Türkçedeki eskiliği kadar Türk soylu toplulukların yayıldığı bütün Orta Asya ile Doğu Avrupa’nın her bölgesinde elinde kadeh tutan heykellere rastlamak da mümkündür. Bu çalışmada hem Türklerin kültür tarihleri hem de dilleri bakımından önem arz ettiğini düşündüğümüz ayak kelimesinin kökeni hakkında yeni görüşler ortaya konulmaya çalışılacaktır. Çalışmanın temelinde ayak kelimesinin kökeni hakkında bugüne kadar aydınlatıcı ve tatmin edici bir bilginin ortaya konulmamış olduğu yönündeki kanaat yatmaktadır.
Anahtar Kelimeler
Ayak, kadeh, kâse, Eski Türkçe, etimoloji.
Abstract
In Turkish, the word ayak which stands out in various meanings like "pot, cup, glass, cup for liquid drink" is a word which is very common and old remembrances in Turkish culture. Throughout history, the oldest usage of the ayak in the language of the Turks spread from the Korean peninsula to the plains of Hungary is found in the tongues of the Tuna Bulgarians and Uighurs. And it is also possible to find sculptures holding a toast in every region of Central Asia and Eastern Europe spread by Turkish nobility. In Turks, the ayak, of course, means "the container for liquid drinking" in connection with its basic function. This study will try to put forth new views on the root of the ayak word that we think is important for both Turkish culture and language. At the core of the work is the belief that the knowledge of the root of the ayak has not yet been revealed to the extent of enlightening and satisfying knowledge.
Keywords
Ayak, glass, pot, Old Turkic, etymology.