KAVSİ TEBRİZİ ŞİİRLERİNİN DİLİNİN LEKSİK ÖZELLİKLERİ ÜZERİNE
(LEXICAL PECULIARITIES OF GOVSI TABRIZI POETRY
)
|
Author
|
:
İlkin GULUSOY
|
|
|
Type |
:
Copyright
|
|
Printing Year |
:
2018
|
|
Number |
:
7/2
|
|
Page |
:
771-787
|
|
Doi Number |
:
http://dx.doi.org/10.7884/teke.4152
|
Özet
XVII. yüzyıl Azerbaycan şairi Kavsi Tebrizi Azerbaycan yazı dilinin şekillenmesinde ve gelişmesinde çok önemli yere sahip olan şahıslardandır. Kendi yaratıcılık arayışları, kendine has dili ve üslubu olan Kavsi Tebrizi’nin ana dilinde yazmış olduğu şiirler anlam yoğunluğu, doku zenginliği, halk dili unsurları və farklı söz sanatlarının kullanımı ile dikkat çekmektedir. Şairin Azerbaycan yazı dilini canlı halk diline dayanarak poetik unsurlar ile zenginleştirmesi Azerbaycan medeniyeti tarihindeki hizmetlerinden biri gibi değerlendirilmelidir. Onun şiirleri, yaşadığı dönemin yazı dilinin leksik ve semantik özelliklerinin ortaya çıkarılmasında büyük önem arz etmektedir.
Makalede Kavsi Tebrizi’nin şiirlerinin XVII. yüzyıl Azerbaycan yazı dilinin söz varlığını ve leksik özelliklerini öğrenmek için zengin malzemeye sahip olduğuna değinilmiş, şairin şiirlerinin dilindeki alıntı kelimeler, arkaizmler, eşsesli, eşanlamlı ve zıtanlamlı sözcüklerin leksik ve semantik özellikleri ele alınarak incelenmiş, onların şiirde kullanım şekillerinden bahsedilmiştir.
Anahtar Kelimeler
XVII. yüzyıl, Kavsi Tebrizi, Azerbaycan Dili, leksik özellikler.
Abstract
Azerbaijani poet of the XVII century Govsi Tabrizi played a major role in the establishment and development of Azerbaijani literary language. Govsi Tabrizi is a poet with unique creative search, original language and style. The poems by Govsi Tabrizi written in Azerbaijan language attracts the attention of the reserchers by the richness of meaning, structure, folk language elements and the use of different literary expressive means the language. Govsi Tabrizi enriched Azerbaijani literary language by means of literary expressions of folk language. It was one of his invaluable merits in the history of Azerbaijani culture. His poems are of great importance for revealing lexical-semantic and grammatical peculiarities of literary language of that period.
It is noted, that poems by Govsi Tabrizi give rich material to study the vocabulary and lexical features of the Azerbaijani literary language in the XVII century. National and borrowed words, archaisms used in the poems of the poet, lexical-semantic and stylistic peculiarities of different language groups (homonymous, synonyms, antonyms) are also analyzed in the article.
Keywords
XVII century, Govsi Tabrizi, Azerbaijani literary language, lexical peculiarities.