TÜRKÇEDE İŞTEŞ ÇATI VE İŞTEŞ ÇATININ ÖZELLİKLERİ
(RECIPROCALS IN TURKISH AND THEIR FUNCTIONS
)
|
Author
|
:
Label
|
Label
|
|
Type |
:
Other
|
|
Printing Year |
:
2018
|
|
Number |
:
7/2
|
|
Page |
:
806-836
|
|
Doi Number |
:
http://dx.doi.org/10.7884/teke.4198
|
Özet
Duygu ve düşünceleri ifade etmede en önemli araç dildir. İnsan, dil ile duygu ve düşüncelerini mümkün olabildiği kadar ayrıntılı anlatabilmeyi amaçlar. Bu ayrıntılar, gerekli yerlerde dilin birtakım imkânlarından faydalanmakla ortaya çıkar. Çatı kategorisi bu ayrıntıları ifade etmek için kullanılabilecek imkânlardan birisidir. Bu çalışmada Türkçede işteş çatı yalnızca Cumhuriyet Dönemi eserlerinden hareketle ele alınmış, işteş çatı oluşturan yapılar ve işlevleri tespit edilmiştir. Geleneksel dil bilgisinde işteş çatı genellikle biçim birimsel açıdan ele alınır ve işteş çatının yalnızca -{(I4)ş}- biçimbirimi ile kurulduğu belirtilir. Oysa işteş çatı; biçim birimsel yapının yanı sıra biçim-söz dizimsel, söz dizimsel ve sözlüksel yapılarla da oluşturulabilmektedir. Bu çalışmada Türkçede işteş çatı oluşturan yapılar, işteşlik işlevleri ve işteş çatının özellikleri ortaya konmaya çalışılacaktır.
Anahtar Kelimeler
İşteş çatı, işteşlik ekleri, biçim birimsel, biçim-söz dizimsel, söz dizimsel, sözlüksel.
Abstract
Language is the most important tool to express emotion and thought. Human beings aim to express language, emotions and thoughts as detailed as possible. These details emerge where necessary, by taking the advantage and possibilities of a language. The voice category is one of the possibilities that can be used to describe these details. In this study, Turkish reciprocal voice was studied only from the works of the Republican period, and the structures and functions constituting the reciprocal voice were determined. In the traditional grammar, the reciprocal voice is usually handled from a morphological standpoint, and it is stated that the reciprocal voice is formed only by the - {(Iş)} suffixs. Whereas the voice is; as well as morphological structure, morfo-syntactic, syntactic and lexical structures can be formed. In this study, the features that constitute the reciprocal, the functions of the interfacing and the features of the reciprocal voice will be tried to be revealed.
Keywords
Reciprocal voice, reciprocal suffixs, morphemic, morpho-syntactic, syntactic, lexical.