“… VE DEĞİRMEN DÖNERDİ” ÜZERİNE BİR DRAMATURJİ DENEMESİ
(A DRAMATURGIC ANALYSIS ON “… VE DEĞIRMEN DÖNERDI”
)
|
Author
|
:
Metin AKYÜZ
|
|
|
Type |
:
Copyright
|
|
Printing Year |
:
2018
|
|
Number |
:
7/4
|
|
Page |
:
2313-2323
|
|
Doi Number |
:
http://dx.doi.org/10.7884/teke.4310
|
Özet
Edebî türler metnin kurgusunun oluşumunda yazarı yönlendirici bir özelliğe sahiptir. Aynı özellik, metnin anlamlandırılması sürecinde okuru da yönlendirmektedir. Tiyatro metinleri de söyleşime dayalı olan ve dramatik yapısı ön plana çıkan türler arasındadır. Tiyatro yazarı metni oluştururken dramaturjik bir düşünce biçiminden hareket eder. Dramaturjik düşünceyle kurulmuş olan metnin doğru okunup anlaşılması için de dramaturjik bir okuma yapılması gerekmektedir. Dramaturjinin kökenleri Aristoteles’in Poetika’sına kadar götürülebilir. Ancak Modern Dramaturji Lessing’le başlar. Modern dramaturji Brecht’le birlikte metin ve sahne arasındaki aktarıma odaklanarak etkili bir okur kimliğini ortaya çıkarır. Bu çalışmada da Haldun Taner’in “…Ve Değirmen Dönerdi” adlı tiyatro metni üzerine dramaturjik bir okuma gerçekleştirilmiştir. Taner eserinin anlamsal düzeylerini karşıtlıklar, ironi ve eleştirel göstergeler üzerine kurgulamıştır. Metnin anlamsal yapısını var eden bu göstergeleri doğru anlamak hem metnin doğru okunmasına hem de metinle çatışmayan bir sahnelemeye katkı sağlayacaktır.
Anahtar Kelimeler
Tiyatro, Dramaturji, Haldun Taner.
Abstract
Literary genres have directive properties on the formation of texts’ fiction. The same property directs readers for interpreting the text. Theatre scripts are among the forms which base on conversation and whose dramatic structure stand out. In the process of forming the text the writers of theatre script starts from dramaturgic way of thinking. A dramaturgic reading is necessary for interpreting the texts correctly. The origin of dramaturgy goes back to Aristoteles’s Poetica. However, modern version of dramaturgy starts with Lessing. Modern dramaturgy, with Brecht, reveals an effective reader identity by focusing on transmission between text and scene. A dramaturgic reading has been done on theatre work named “…Ve Değirmen Dönerdi” by Haldun Taner in the present study. Taner fictionalized the semantic levels of the work on oppositions, irony and critical indicators. Understanding these indicators which create semantic structure of the text contributes correct reading of the text, and would create a presentation that does not conflict with the text.
Keywords
Theater, Dramaturgy, Haldun Taner.