VECİZE EDEBİYATI VE MEHMED RECEB’İN EMSÂL-İ HAKÎKAT İSİMLİ ESERİ
(APHORISM LITERATURE AND MEHMED RECEB’S BOOK, “EMSAL-İ HAKİKAT”
)
|
Author
|
:
Label
|
Label
|
|
Type |
:
Other
|
|
Printing Year |
:
2019
|
|
Number |
:
8/1
|
|
Page |
:
230-261
|
|
Doi Number |
:
http://dx.doi.org/10.7884/teke.4402
|
Özet
Çalışmamız; Tahrîrât-ı Hâriciyye Müdür Muâvini Mehmed Receb’in H. 1315 tarihinde Asır Matbaasında Arap harfleri ile yayınlanan Emsâl-i Hakîkat isimli eseri üzerinedir. Eser 76 sayfadır ve eserde 398 adet vecize vardır. Çalışmamızda öncelikle edebiyatımızda ve dünya edebiyatında vecize yazma/ söyleme geleneği üzerinde kısaca durulmuş, Mehmed Receb’in hayatı hakkında bilgi verilmiş, vecize edebiyatı geleneği içinde değerlendirebileceğimiz “Emsâl-i Hakîkat” isimli eseri dikkatlere sunulmuştur.
Emsâl-i Hakîkat’in bir “öğütler kitabı”dır. Eserde hayatın her alanına ait veciz ifadelerin harmanlandığı görülür. Vecizeler; iyi ve kötü haller, meziyetler, toplumsal eleştiri, kadın, aşk, vatan, bilim… gibi pek çok konu üzerinedir. Yani kısaca hayattır, insanın kendisidir. İnsan olabilmenin yaşam boyu devam eden bir eğitim süreci olduğu düşünüldüğünde, yazarın günümüz insanına ve gelecek kuşaklara söylemek istedikleri defalarca okunmaya değer özelliktedir.
Anahtar Kelimeler
Mehmed Receb, Emsâl-i Hakîkat, Vecize, Vecize edebiyatı, Aforizma, değer.
Abstract
This study focuses on Foreign Correspondence Assistant Director Mehmed Receb’s book, Emsâl-i Hakîkat (Words of Wisdom), published in Arabic letters in 1315 of hegira (1897 A.D.). The book consists of 76 pages, and there are 398 aphorisms in the book. In our study, principally tradition of writing/saying aphorisms in Turkish literature and in the world was briefly discussed, information was given about life of Mehmed Receb, and his book called “Emsâl-i Hakîkat” (Words of Wisdom) was taken into consideration that could be assessed in context of aphorism tradition.
Emsâl-i Hakîkat is “a book of counsels”. In this book, expressions belonging to each area of life were blended. Aphorisms were on many topics such as good and bad cases, virtues, social criticism, women, love, homeland, science etc. In other words, the book is life and human itself. Considering the fact that being human is a lifelong educational process, what the author wanted to tell today’s people and the future generations are worth reading many times.
Keywords
Mehmed Receb, Emsâl-i Hakîkat, Posy, Aphorism literature, Aphorism, value.