HALİT ZİYA ÖYKÜLERİNDE YAZMA EDİMİ
(THE ACT OF WRITING IN THE SHORT STORIES OF HALİT ZİYA
)
|
Author
|
:
Şehnaz ŞİŞMANOĞLU
|
|
|
Type |
:
Copyright
|
|
Printing Year |
:
2019
|
|
Number |
:
8/1
|
|
Page |
:
377-391
|
|
Doi Number |
:
http://dx.doi.org/10.7884/teke.4458
|
Özet
Halit Ziya Uşaklıgil, yazdığı yüz elliye yakın öyküsüyle, modern Türkçe öykünün önemli isimlerinden biri olmasına rağmen büyük ölçüde romanları ile öne çıkarılan bir yazar olagelmiştir. Bu çalışmanın amacı Halit Ziya öykülerinde “modern birey olma hali”nin “yazma edimi” üzerinden nasıl temsil edildiği, özellikle ben-anlatıcının günlük, mektup ve anı defterlerini kullanarak iç dünyasını okura nasıl aktardığı, bu aktarmayı, temsili nasıl sorunsallaştırdığı ve bütün bunların geleneksel hikâye anlatıcılığından nasıl ayrıştığını çözümlemektir. İncelenen öykülerde bazı anlatısal özellikler tekrar eden bir yapıya sahiptir. Bu yapının şu üç temel özelliği mevcuttur: a) Birçok öykü, günlük-mektup ya da anı biçiminde ben-anlatıcı kullanılarak yazılmıştır, b) bu anlatıların genelinde çerçeve hikâye kullanılarak bir başka ben-anlatıcı anlatılanları nakletme işlevini yüklenir 3) anlatı içerisindeki çoğu “yazma edimi” eksik ve tamamlanmamış olmalarıyla dikkat çeker. İncelemede ortaya konan bu üç noktanın Halit Ziya yazınında geleneksel hikâye anlatıcısının dönüşüme uğratılmasına, anlatmanın, yazmanın ve temsilin sorunsallaştırılmasına karşılık geldiği öne sürülmektedir.
Anahtar Kelimeler
Halit Ziya Uşaklıgil, öykü, anlatıcı, hikâye anlatıcısı, temsil.
Abstract
Halit Ziya Uşaklıgil is a writer who is widely acclaimed with his novels though he is also one of the important figures of modern Turkish short story with almost 150 short stories. The aim of this study is to analyze the representation of the modern self through the “act of writing,” the use of diaries, letters and memoirs to convey his/her inner self to the reader, the problematization of this representation, and the difference from traditional storytelling in the short stories of Halit Ziya. Some narrative features have a recurring structure in the short stories. This structure has the following three features: Many stories are a) written using an I-narrator in the form of a diary-letter or a memoir; b) framed by an I-narrator c) depict the “act of writing” as an unfinished or uncompleted task. It is claimed that these three points in the analysis correspond to the transformation of the traditional storyteller and the problematization of narration, writing and representation in Halit Ziya literature.
Keywords
Halit Ziya Uşaklıgil, short story, narrator, story teller, representation.