MOĞOLİSTAN'DAKİ UYGUR HARFLİ YAZITLAR
(INSCRIPTIONS WITH UIGUR ALPHABETS IN MONGOLIA
)
|
Author
|
:
Tsend BATTULGA
|
|
|
Type |
:
Copyright
|
|
Printing Year |
:
2015
|
|
Number |
:
4/2
|
|
Page |
:
503-520
|
|
Doi Number |
:
http://dx.doi.org/10.7884/teke.454
|
Özet
744-840 yılları arasında bugünkü Moğolistan coğrafyasında yaşadıkları bilinen Uygurlara ait kültür ve uygarlık eserleri, Türk kültür tarihi açısından oldukça önemlidir. Erken dönemlerinde runik yazı sistemini kullanan Uygurlar, daha sonra Mani dininin de izlerini taşıyan ve Soğd yazısından uyarlanan Uygur yazısını geliştirmiş ve resmî yazı olarak kullanmışlardır.
Bu çalışmada, runik yazı sisteminden Uygur yazısına geçiş süreci ile birlikte Uygurların kendi inanç ve kültürleri ekseninde çeşitli dönemlerde Köktürkçe, Soğdca, Çince’nin yanında Uygurca yazmış oldukları ve günümüzde de Moğolistan coğrafyasında yer alan yazıtlar ve bunlarla ilgili yapılmış çalışmalar dikkatlere sunulmaktadır.
Bu çalışmada, runik yazı sisteminden Uygur yazısına geçiş süreci ile birlikte Uygurların kendi inanç ve kültürleri ekseninde çeşitli dönemlerde Köktürkçe, Soğdça, Çince’nin yanında Uygurca yazmış oldukları ve günümüzde de Moğolistan coğrafyasında yer alan yazıtlar ve bunlarla ilgili yapılmış çalışmalar dikkatlere sunulmaktadır.
Anahtar Kelimeler
Uygurlar, Uygur harfli yazıtlar, Moğolistan
Abstract
Cultur and civilization traces belonging to the Uigur who they lived in today’s Mongolia geography between the years of 744-840 is substantially important in the sense of Turkish history. Afterwars, the Uighurs using the system of runic in their earliest period developed Uighur writing that carried the traces of Manichaeism and was adopted from Sogd writing and they used it as formal writing.
In this study, the period of transcription to Uighur writing from the system of runic, inscriptions that the Uighurs wrote in Gokturk, Sogd, China and Uigur Alphabets as part of their faith and cultures and have taken part in Mongolia geography at the present time, the studies interested in these inscriptions are presented to attention.
Keywords
Uighurs, Inscriptions with Uigur Alphabet, Mongolia