TÜRKOLOJİDEKİ YAKLAŞIMLARDAN HAREKETLE +ki BİÇİM BİRİMİ ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME
(AN EVALUATION INTO THE +ki MORPHEME BASED ON APPROACHES IN TURKOLOGY
)
|
Author
|
:
Label
|
Label
|
|
Type |
:
Other
|
|
Printing Year |
:
2019
|
|
Number |
:
8/4
|
|
Page |
:
1968-1987
|
|
Doi Number |
:
http://dx.doi.org/10.7884/teke.4549
|
Özet
Bu çalışmada, Türkçenin yazılı belgelerle takip edebildiğimiz ilk dönemlerinden itibaren kullanılan ve bugün de hâlâ kullanılmaya devam eden +ki biçim birimi ele alınmıştır. Öncelikle +ki biçim birimi hakkında kuramsal bilgi ve değerlendirmelere yer verilmiş, bu ekle ilgili Türkoloji alanında var olan yaklaşımlar tartışılmıştır. Ekin nasıl adlandırıldığı ve tanımlandığı hususları eleştirel bir bakış açısı ile ele alınmıştır. Ayrıca +ki biçim biriminin gramer kitaplarında bahsedilmeyen bazı istisnai kullanımları üzerinde durulmuştur. Ekin, tarihî Türk yazı dillerinde tespit edilen bu kullanımları tanıklarıyla birlikte sunulmuştur.
Çalışmada sunulan tanıklar için hem tarihî (Orhon Türkçesi, Uygurca, Karahanlıca, Harezm-Altınordu Türkçesi, Çağatayca, Eski Anadolu Türkçesi) hem de çağdaş (Azerbaycan Türkçesi, Tatarca, Özbekçe, Tuvaca) Türk yazı dillerine ait metinlerden yararlanılmıştır.
Anahtar Kelimeler
+ki biçim birimi, Eski Türkçe, Orta Türkçe, sözcük yapımı.
Abstract
In this study, +ki morpheme used Turkish language from the first periods that we can follow with written documents and still that used today are discussed. Firstly, theoretical informations about +ki morpheme are given and the approaches about this morpheme in the field of Turcology are depicted. The issues of how +ki morpheme is named and defined are approached with a critical point of view. Some of the rare uses of +ki morpheme that are not mentioned in the grammar books are emphasized.
These uses of +ki morpheme in historical Turkish written languages are presented together with their evidences.
Examples of this study consists texts of both historical (Orkhon Turkic, Uighur, Karakhan Turkish, Khwarezm-Golden Horde Turkish, Chagatai, Old Anatolian Turkish) and contemporary Turkish written languages (Azerbaijani Turkish, Tatar Language, Uzbek, Tuvan).
Keywords
+ki morpheme, Old Turkic, Middle Turkic, word formation.