YAŞAYAN İNSAN HAZİNESİ BAĞLAMINDA BARTIN’DA MAKET USTASI AHMET GÜLDÜR
(THE LIVING HUMAN TREASURE IN CONTEXT OF MASTER MODEL IN BARTIN AHMET GÜLDÜR
)
|
Author
|
:
İbrahim GÜMÜŞ
|
|
|
Type |
:
Copyright
|
|
Printing Year |
:
2019
|
|
Number |
:
8/3
|
|
Page |
:
1648-1665
|
|
Doi Number |
:
http://dx.doi.org/10.7884/teke.4563
|
Özet
Birleşmiş Milletler Eğitim Bilim ve Kültür Teşkilatı (UNESCO), İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra küreselleşme ve popüler kültür karşısında yok olma tehlikesiyle karşı karşıya kalan kültürleri korumak, onları gelecek nesillere aktarmak ve yaşatmak için bir dizi önlem alıp program geliştirdi. 1989 yılındaki tavsiye kararı doğrultusunda Güney Kore’nin usta insanlara dikkat çekmesiyle yaşayan insan hazineleri sistemi ortaya çıktı. Usta kişi ifadesi somut olmayan kültürel miras unsurlarını yaratan, bilgi ve becerisi yüksek insanları tanımlamaktadır. Böylelikle somut olmayan kültürel mirasın üreticisi olan usta kişiler merkeze alınarak korundu. Türkiye’de 2008 yılından günümüze âşık, karagöz, çini, keçe, kispet gibi çeşitli geleneksel meslek ve sanat dallarından yetkinliği ispatlanmış otuz kişi Yaşayan İnsan Hazinesi Ulusal Listesi’ne girmiştir. Bartın’da ağaç maket ev yapımı sanatını icra eden Ahmet Güldür, mesleğini yaklaşık yirmi yıldır sürdürmektedir. Geleneksel bilgi ve tecrübesini çıraklarına aktarmaktadır. Maket evleriyle kent belleğinin korunması ve aktarılmasına da katkı sunmaktadır. Bu makalede Bartın’da ağaç maket ustası Ahmet Güldür’ün hayatı ve sanatı yaşayan insan hazineleri bağlamında değerlendirilmiş ve ulusal envantere girmesi için bütün şartları sağladığı tespit edilmiştir.
Anahtar Kelimeler
Yaşayan insan hazinesi, geleneksel meslek, maket yapımı, Ahmet Güldür.
Abstract
The United Nations Educational Science and Culture Organization (UNESCO), after World War II, developed a program to protect the cultures facing the danger of extinction against globalization and popular culture, to transfer them to future generations and to make them live. In recommendation decision of 1989, South Korea’s people attracted attention to the people of the system of Living Human Treasures emerged. The expression of master person defines people with high knowledge and skills who create the elements of intangible cultural heritage. In this way, the masters, who are the producers of the intangible cultural heritage, have been prevented by taken to the center. In Turkey since 2008, thirty people being master in a variety of traditional arts and crafts such as âşık, karagöz, çini, keçe, kispet, entered the National List of Living Human Treasures. Ahmet Güldür who has been practicing the tree model home made art in Bartın, has been continuing his profession for twenty years. He transfers her traditional knowledge and experience to her apprentices. It also contributes to the preservation and transmission of urban memory with model houses. In this article, the life and art of tree model master Ahmet Güldür was evaluated in the context of Living Human Treasures and it was determined that he fulfilled all the conditions for entering national list.
Keywords
Living human treasures, traditional profession, model making, Ahmet Güldür.