ŞEMSEDDİN SAMİ’NİN SERVET-İ FÜNUN’DA YAYIMLADIĞI KAMUS-I TÜRKÎ VE KAMUS-I ARABÎ ADLI MAKALE VE ONUN SÖZLÜKÇÜLÜK ANLAYIŞI
(ŞEMSEDDİN SAMİ'S ARTICLE IN SERVET-İ FÜNUN, KAMUS-I TURKÎ AND KAMUS-I ARABÎ, AND HIS UNDERSTANDING OF LEXICOGRAPHY
)
|
Author
|
:
Saleh JARADAT
|
|
|
Type |
:
Copyright
|
|
Printing Year |
:
2020
|
|
Number |
:
9/4
|
|
Page |
:
1381-1394
|
|
Doi Number |
:
http://dx.doi.org/10.7884/teke.4797
|
Özet
Türk dilinin sorunları ve meseleleri Tanzimat döneminden itibaren Türk aydınları tarafından çeşitli yönleriyle yoğun bir şekilde tartışılmaya başlanmıştır. Türk dilinin adı, Arapça ve Farsça ile ilişkisi ve Türk sözlükçülüğünün belli noktalarda kusurları bu meselelerin başında gelmektedir. Şemseddin Sami bu konulara çeşitli yazılarında el atan en önemli fikir sahiplerinden biri olmuştur. Türk dilinin adı, Türkçenin sadeleştirilmesi, Arapça ve Farsça ile ilişkisinin nasıl olması gerektiği konularında önemli öneriler ve çözümler sunan Sami, Türk sözlükçülüğü sorunlarını detaylı bir şekilde ele almış, Türk sözlüğü çalışmalarını geliştirmek için yeni anlayışları ve uygulamaları meydana getirmiştir. Bu makalede Şemseddin Sami’nin kaleme aldığı Kamus-ı Türkî ve Kamus-ı Arabî makalesinden hareketle Sami’nin dil ile ilgili ve özellikle sözlükçülüğe dair olan görüşleri ortaya konmaya çalışılmıştır. Makalenin sonunda söz konusu olan ve Servet-i Fünun’da yayımlanan makalesinin çeviri yazısı sunulmuştur.
Anahtar Kelimeler
Şemseddin Sami, Kamus-ı Arabî, Türk sözlükçülüğü, Tek dilli sözlükler.
Abstract
Since the Tanzimat period, Turkish intellectuals intensely discussed the problems and issues of the Turkish language in various aspects. The name of the Turkish language, its relations with Arabic and Persian, and the flaws of Turkish lexicography at certain points are among these issues. Şemseddin Sami has been one of the most important opinion holders who addressed these issues in various articles. Sami had dealt with the problems of Turkish lexicography in detail and created new insights and practices to improve Turkish dictionary studies, and offered important suggestions and solutions on the name of the Turkish language, the simplification of Turkish, and how it should be related to Arabic and Persian. In this article, based on the article of Kamus-ı Türkî and Kamus-ı Arabî written by Şemseddin Sami, we tried to reveal Sami's views about language and especially lexicography. And we presented in the Latin alphabet the article published in Servet-i Fünun at the end of the article.
Keywords
Şemseddin Sami, Kamus-ı Arabî, Turkish lexicography, Monolingual dictionaries.