GÜRCÜ ROMANTİZMİNDE NİKOLOZ BARATAŞVİLİ’NİN “TULPAR”I
(“TULPAR” OF NIKOLOZ BARATASHVILI IN GEORGIAN ROMANTISM
)
|
Author
|
:
Engin BÖLÜKMEŞE
- Sudan ALTUN
|
|
|
Type |
:
Copyright
|
|
Printing Year |
:
2021
|
|
Number |
:
10/2
|
|
Page |
:
649-660
|
|
Doi Number |
:
http://dx.doi.org/10.7884/teke.5276
|
Özet
18. yüzyılın Avrupa’sında aydınlar ve entelektüeller tarafından “akıl” insanoğlunun en önemli özelliği olarak görülmüştür. Dönem filozofları, akademisyenleri ve politikacıları, düşünceye dayandırdıkları çalışmalarıyla toplumları yeniden şekillendirmeye ve dünyaya yön vermeye adım atmışlardır. Dönemsel bir değerlendirmeye gidildiğinde şair, yazar, ressam, heykeltıraş, müzisyen ve mimarların kültürel anlamda aydınlanmanın biçimlendirme idealleri üzerine çalışmaları dikkate değerdir. Romantizmin etkisiyle başlatılan bu çalışmalar zamanla bütün dünya edebiyatlarında yerini alacaktır. Gürcü Romantizmini zirveye taşıyan isim olan Nikoloz Barataşvili (1817-1845) kısa yaşamına rağmen edebî eserlerinden olan მერანი Tulpar Türkiye edebiyat bilimi kamuoyuna ilk kez bu makale ile kazandırılacaktır.
Araştırmada; öncelikle yaşadığı dönemin bir sanatçısı olan Nikoloz Barataşvili’nin sanatı üzerinden romantizm akımı, çağın yaşadığı gelişmeler ışığında modern Gürcü toplumunun temel değişkenleri ve Gürcü romantizmi ile modernizmin temel dinamikleri sosyolojik inceleme yöntemi bağlamında incelenmiştir. Ardından şairin dönemi ve sanatı üzerine bir inceleme yapılarak, Hasan Çelik tarafından 2020 yılında yzarların ricası üzerine çevrilen Tulpar isimli şiiri üzerine edebi bir inceleme gerçekleştirilecek ve bu bağlamda Gürcü edebiyatında romantizm döneminin kilit taşı konumunda olan Nikoloz Barataşvili’yi Türk okuyucusuna tanıtmak, edebî kişiliği, sanatı, kısa yazın yaşamı üzerinden Tulpar şiirini orijinal dili Gürcüceden ve Türkçe çevirisi üzerinden değerlendirilecektir.
Anahtar Kelimeler
Gürcü romantizmi, Nikoloz Barataşvili, Tulpar, şiir, edebiyat.
Abstract
In Europe of the 18th century, the intellectuals considered the “wisdom” as the most important feature of human beings. The philosophers, academics and politicians of the period took steps to reshape societies and direct the world with their works based on thought. When a periodic evaluation is made, it is remarkable that poets, writers, painters, sculptors, musicians and architects work on the shaping ideals of enlightenment in the cultural sense. These studies initiated with the influence of romanticism will take their place in all world literatures in time. Despite his short life, Nikoloz Baratashvili (1817-1845), who brought Georgian Romanticism to the top, will be introduced to the literary work Tulpar Turkish for the first time with this article.
In the research; First of all, Romanticism movement through the art of Nikoloz Baratashvili, an artist of the period he lived, in the light of the developments of the age, the basic variables of modern Georgian society and the basic dynamics of Georgian Romanticism and modernism were examined in the context of sociological examination method. Afterwards, a study on the period and art of the poet will be made, and a literary review will be made on his poem named Tulpar, translated by Hasan Çelik in 2020, and in this context, to introduce Nikoloz Baratashvili, who is the keystone of the Romance era in Georgian Literature, to the Turkish reader, literary personality, art, short literature Tulpar’s poem will be evaluated over his life in Georgian and its Turkish translation.
Keywords
Georgian Romanticism, Nikoloz Baratashvili, Tulpar, poetry, literature.