SÖZLÜKSEL İŞTEŞLİK BİLDİREN DEYİMLER
(IDIOMS DECLARING LEXICAL RECIPROCAL
)
|
Author
|
:
Yusuf Kamil ÖZDAĞ
|
|
|
Type |
:
Copyright
|
|
Printing Year |
:
2022
|
|
Number |
:
11/2
|
|
Page |
:
538-553
|
|
Doi Number |
:
http://dx.doi.org/10.7884/teke.5446
|
Özet
Çatı ulamı, Türkçenin eklemeli yapısı gereği daha çok eyleme/yükleme getirilen çatı ekleri vasıtasıyla, biçim birimsel yöntemle gösterilir. Ancak eylemlerin tümü bu yolla sisteme giremez ya da anlatılmak istenen çatı ulamını yansıtmaz. Bu durumda sözlüksel ve söz dizimsel yöntemler devreye girer. Araştırmalar, Türkçedeki eylemlerin büyük bir çoğunluğunun {-ş} işteşlik eki alamadığını, alanlarınsa sadece bir kısmının çatı ulamını sunduğunu göstermektedir. Bu durum, işteş çatı ulamını vermek için diğer yöntemlerin kullanılmasını zorunlu kılmaktadır. Kalıplaşmış söz öbeği olan deyimler de bu amaç doğrultusunda kullanılabilmektedir. İçerisinde biçim birimsel herhangi bir kodlayıcı bulunmamasına karşın eylemin gösterdiği işin ya da hareketin birlikte, karşılıklı, ortaklaşa yapıldığını anlatan deyimler bulunmaktadır.
Anahtar Kelimeler
Çatı, işteşlik, deyim, sözlüksel.
Abstract
The voice category is represented by the morpheme method, by means of the suffixes that are brought to verbs/predicates due to the additive structure of Turkish. However, not all of the verbs can enter the system in this way or do not reflect the category of the voice that is intended to be explained. In this case, lexical and syntactic methods come into play. Researches show that most of the verbs in Turkish do not have {-ş} reciprocal suffix, and only some of them present the voice category. This situation necessitates the use of other methods to give the voice category. Idioms with formulaic phrases can also be used for this purpose. Although there is no morphological encoder in it, there are idioms that explain that the action or movement shown by the verb is done together, mutually and jointly.
Keywords
voice, reciprocal, idiom, lexical.