İSLAM TÜRKAY VE TÜRK DÜNYASI İLE İLGİLİ GÖRÜŞLERİ
(İSLAM TÜRKAY AND HIS PERSPECTIVE ON THE TURKIC WORLD
)
|
Author
|
:
Dicle TEBEROĞLU
|
|
|
Type |
:
Copyright
|
|
Printing Year |
:
2022
|
|
Number |
:
11/1
|
|
Page |
:
220-246
|
|
Doi Number |
:
http://dx.doi.org/10.7884/teke.5458
|
Özet
Azerbaycan edebiyatı, Türk dünyası edebiyatları içinde önemli bir yere sahiptir. Erken dönemlerden başlamak üzere Azerbaycan Türkçesi ile farklı konularda meydana getirilen edebî eserler hem Türk dünyasında hem de dünya edebiyatında kendine yer bulmuş, aynı zamanda Azerbaycan Türkçesinin gelişimine de katkı sağlamıştır. Bu katkıyı sağlayanlar ise Azerbaycan Türkçesiyle eserler meydana getiren, köklü bir Azerbaycan edebiyatının oluşumunu sağlayan şairler ve yazarlardır. Bu şairlerden biri de özellikle millî konularda yazdığı şiirlerle dikkat çeken, Azerbaycan topraklarının yetiştirdiği güzide şairlerden biri olan İslam Türkay’dır.
Bu makalede şiirlerini Türklük, Türkçülük, Turan ülküsü, Türk dünyası, sosyal ve kültürel meseleler ve ortak değerler gibi konularda kaleme alan İslam Türkay’ın özellikle Türkçülük, Turan ülküsü, Türk dünyası çerçevesinde yazdığı şiirlerinden ve Azerbaycan Gazetesi’nde yayımlanmış olan “’Türk’ün 101 Şairi’ne Ön Söz” başlıklı yazısından hareketle onun Türkçülük-Turancılık ideolojisi ile ilgili görüşlerinin incelenmesi amaçlanmıştır.
Anahtar Kelimeler
İslam Türkay, Azerbaycan, Türk dünyası, Turancılık, Türkçülük, Türk lehçeleri.
Abstract
Azerbaijani Literature has an important place in the Turkic world of Literature. Starting from the early periods, different literary works created in Azerbaijani Turkish have become an essential part of both Turkic and world literature, while contributing to the development of Azerbaijani Turkish. The ones who played a big role in this process were the poets and writers, who created works in Azerbaijani Turkish while contributing to the formation of a deep-rooted Azerbaijani Literature. One of these poets is İslam Türkay, an eminent poet of the Azerbaijani lands, who is especially known for his poems with national sentiments.
In this article, we aim to analyze İslam Türkay's views on the ideology of Turkishness, Turkism, pan-Turanism, the Turkic world with reference to his poems revolving around the ideals of Turkism, pan-Turanism, Turkic world, social and cultural issues and common values as well as his article titled "Foreword to Turks' 101 poets", which was published in the Azerbaijan Newspaper.
Keywords
İslam Türkay, Azerbaijan, Turkic World, Turanism, Turkism, Turkish dialects.