HACI BEKTAŞ TEKKESİ POSTNİŞİNLERİNDEN YANBOLULU HACI ALİ TÜRÂBÎ BABA
(HADJI ALİ TÜRABİ BABA FROM YANBOLU ONE OF THE SHEIKHS OF HADJIBEKTASH LODGE
)
|
Author
|
:
Yusuf Ziya KARAASLAN
|
|
|
Type |
:
Copyright
|
|
Printing Year |
:
2022
|
|
Number |
:
11/3
|
|
Page |
:
1335-1345
|
|
Doi Number |
:
http://dx.doi.org/10.7884/teke.5498
|
Özet
“Türâbî” ifadesi “toprak ile ilgili, topraktan yapılmış olan” anlamına gelmekte olup Türk edebiyatında sıkça kullanılan mahlaslardan biridir. Bu ifadeyi mahlas olarak kullanan pek çok şair bulunmakla birlikte söz konusu şairlerin bir kısmı tekke edebiyatına, bir kısmı âşık edebiyatına, diğer bir kısmı ise divan edebiyatına mensuptur. “Türâbî” mahlaslı şairlerin en meşhuru olan Yanbolulu Hacı Ali Türâbî Baba gerek eğitimi gerek Dîvân’ı, gerekse Hacıbektaş Tekkesi postnişinliği vazifesi dolayısıyla Alevi-Bektaşi kültüründe mühim bir mevkide bulunmaktadır.
Bu çalışmada ilk olarak “Türâbî” lafzının mahiyeti ile bu ifadeyi mahlas olarak seçen şairlere değinilerek bu mahlasın muhtelif şairler tarafından alınma gerekçesi üzerinde durulmaktadır. Bunun yanı sıra Türâbî Baba’nın şahsi ve edebî yaşantısı, Divân’ı ve Hacı Bektaş-ı Veli Dergâhı postnişinliği vazifesi tetkik edilmektedir.
Anahtar Kelimeler
Yanbolulu Hacı Ali Türâbî Baba, Hacı Bektaş-ı Veli Dergâhı, Bektaşilik.
Abstract
The word “Türabi” means “related to soil, made of soil” and is one of most frequently used pseudonym in Turkish literature. There are eight different poets who use this expression as pseudonym; some of these poets belong to Tekke literature and some to Minstrel literature, and the other some to Divan literature. Hadji Ali Türabi Baba from Yanbolu, the most famous of the poets with the pseudonym “Türabi”, has an important position in the Alevi-Bektashi culture, because of his education, his Divan and his duty of the head of the Hadjibektash dervish lodge.
This work, firstly mentions the nature of the word “Türabi” and the poets who determined this name as a pseudonym and refers to the reason of this pseudonym to be taken by various poets. In addition, it examines Türabi Baba’s personal and literary life, his Divan, and his duty of the head of Hacı Bektash Veli Dervish Lodge.
Keywords
Hadji Ali Türabi Baba from Yanbolu, Hadji Bektash Veli Lodge, Bektashi.