ZİYÂ PAŞA’NIN SÜRGÜN SÜRECİ VE AVRUPA SÜRGÜNÜNDEKİ ÇELİŞKİLER
(THE PROCESS OF ZİYÂ PAŞA'S EXILE AND THE CONTRADITIONS IN THE EUROPEAN EXILE
)
|
Author
|
:
Olcay KÖYBAŞI
|
|
|
Type |
:
Copyright
|
|
Printing Year |
:
2022
|
|
Number |
:
11/3
|
|
Page |
:
1102-1111
|
|
Doi Number |
:
http://dx.doi.org/10.7884/teke.5540
|
Özet
Sürgün, bireylerin ya da toplumların bulundukları yerden başka bir yere cezalı bir şekilde gönderilmeleridir. Toplumun her kesiminden suçlulara uygulanan bu ceza, yazar ve şairlere de uygulanmıştır. Ziyâ Paşa da bunlardan biridir. Sultan Abdülaziz’e yazdığı Cülûsiyye ve yazdığı şiirlerle onun yakınında bulunanlardan olur. Fakat bu, onun için sıkıntılı sürgünlerin başlangıcıdır. Padişahın sadrazam seçimindeki kararını etkileyen şair, Âlî Paşa’nın sadrazam olmasına engel olur ve onunla yaşadığı sıkıntılar sonucunda hem zorunlu hem gönüllü olarak sürgünü yaşar. Bunun yanı sıra Ziyâ Paşa’nın sürgününü yurt içi ve yurt dışı olarak ikiye ayırmak mümkündür. Yurt içinde zorunlu sürgün cezası alan Ziyâ Paşa, Avrupa’ya gönüllü sürgün olarak gitmiştir. Şair, Avrupa sürgününde yazdığı Arz-ı Hâl ve Paris’te iken Sultan Abdülaziz’e yazdığı kasîdede gönüllü sürgünün sebeplerinden bahsetmektedir. Fakat bu iki eserde belirtilen Avrupa’ya sürgün sebepleri arasında bir çelişki tespit edilmiştir. Bu çalışmamızda ilk olarak Ziyâ Paşa’nın sürgün süreci ve Avrupa sürgününe gidiş sebeplerine değinilmiştir. Daha sonrasında ise şairin bu sürgününün sebepleri arasındaki çelişkiler ve sürgünün asıl sebebi üzerinde durulmuştur.
Anahtar Kelimeler
Ziyâ Paşa, sürgün, çelişkiler, Âlî Paşa, Bâb-ı Âli, Kıbrıs.
Abstract
Exile is the banishment of individuals or communities with punishment to a place other than where they are. This punishment was applied to criminals from all walks of life, but also to writers and poets. Ziyâ Paşa is one of them. He was among those who were close to Sultan Abdülaziz with the Cülûsiyye and the poem she wrote. However, this marked the beginning of a troublesome exile for him. The poet who influenced the sultan's decision in choosing the grand vizier prevented Âlî Paşa from becoming grand vizier, and as a result of the difficulties he had with him, he experienced both compulsory and voluntary exile. Ziyâ Paşa's exile can also be divided into national and international exile. Ziyâ Paşa, who was sentenced to compulsory exile in the country, went to Europe as a voluntary exile. The poet talks about the reasons for voluntary exile in Arz-ı Hâl, which he wrote when he was in exile in Europe, and in his ode to Sultan Abdülaziz when he was in Paris. In this study, the process of Ziyâ Paşa's exile and the reasons for his departure to European exile were declined, the contradictions between the reasons for the poet's voluntary exile to Europe and the real reason for this exile were illuminated.
Keywords
Ziyâ Paşa, exile, contraditions, Âlî Paşa, Bâb-ı Âli, Cyprus.