SEZAİ KARAKOÇ’UN ŞİİRLERİNDE AYNA İMGESİ
(MIRROR IMAGE IN SEZAİ KARAKOÇ'S POETRY
)
|
Author
|
:
M. Fatih KANTER
|
|
|
Type |
:
Copyright
|
|
Printing Year |
:
2022
|
|
Number |
:
11/4
|
|
Page |
:
1452-1475
|
|
Doi Number |
:
http://dx.doi.org/10.7884/teke.5566
|
Özet
İmge, sözcüklerin sıradanlaşmış kullanımlarının dışına çıkarak zihinsel anlamda yeni ufuklara, yeni çağrışımlara, yeni sözcük evrenlerine ulaşmayı sağlayan bir üst dil kurar. Bu sayede günlük iletişim dilinden farklı olarak sözcükler, yalın hâllerinden sıyırılarak hem yazanın hem de okuyanın zihinsel dünyasında giderek genişleyen kimi zaman çakışan kimi zaman da ayrılan anlamlar dünyası oluşturur. Edebî türler içerisinde dil yapısı bakımından diğerlerinden ayrılan şiir dili, imge kullanımına daha elverişli bir yapıya sahiptir. Daha az sözcükle daha derin ve çokkatmanlı bir anlam dünyası aralayan şiir, hem yazanın hem de okuyanın zihinsel anlamda yeni dünyalara açılmasını sağlayan bir yapı arz eder.
Sanatçılar içinde yaşadıkları toplumla birlikte bireyselden evrensele uzanan çizgide tüm insanlığın ortak sesidir. Yaşadığı toplumun, coğrafyanın, geleneğin kısacası kimliğini kuran değerlerin farkında olan sanatçı, bu değerleri özümseyen ve gelecek nesillere aktaran kişidir. Bu bağlamda çağdaş Türk şiirinde yaşadığı toplumun değerlerine yaslanarak kendine yabancılaşmadan yazan Sezai Karakoç, edebiyat tarihinde haklı bir yer edinmiştir. Şiirlerinde, benliğinin farkında olan ve buradan hareketle kimlik inşasına yönelen Karakoç, şiir evrenini kurarken kendini var eden değerler düzleminden dünyaya açılır. Kendi yaşadıklarıyla tarihsel düzlemde yaşananları odak noktasına alan şair, bunları âdeta “zamanın aynasında” kaynaştırmayı bilir. Kendi tarihiyle toplumunun ve insanlığın tarihini bir araya getiren bu şiir dili içinde “ayna imgesi” de kendine özgü bir yere sahiptir. Karakoç’un şiirlerinde yer alan “ayna” imgesi ile hangi anlamlara, değerlere gönderme yapıldığını belirlemek bu çalışmanın temel amacıdır.
Anahtar Kelimeler
Sezai Karakoç, imge, şiir, ayna, zaman, kimlik.
Abstract
The image constitutes a metalanguage, opening up new perspectives, new associations, and new word universes reachable in the mental sense by going beyond the conventional usage of words. Therefore, unlike the daily communication language, words wriggle themselves out of their plain form and establish a world of meanings gradually expanding in the mental worlds of the author and the reader, sometimes coinciding, and sometimes diverging. The poetry language, which varies from the other literary genres in terms of language structure, has a more suitable structure for the use of images. Poetry, which provides a deeper and multi-layered world of meaning by using fewer words, offers a structure that allows both the author and the reader to open up to new worlds in a mental sense.
Artists are the common voice of all humanity, together with the society where they live, reaching out to the universal from the individual. The artist, who is aware of the society, geography, and tradition in which they live, and, in a nutshell, of the values forming their identity, is the person who internalizes these values and conveys them to future generations. In this framework, Sezai Karakoç, who writes in contemporary Turkish poetry by preserving the values of the society where he lives, without becoming estranged from himself, has gained a well-merited place in the history of literature. Karakoç, who is aware of his identity in his poetry and tends towards identity construction, opens up to the world starting from the plane of values, creating himself while installing the universe of poetry. The poet who puts his own experiences and what has been lived on the historical plane in focus, knows how to integrate them into the "mirror of time". The “mirror image” also has a distinctive place in this language of poetry, banding together its own history and the history of society and humanity. The primary objective of the present study is to determine which meanings and values are represented by the "mirror" in his poetry.
Keywords
Sezai Karakoç, image, poetry, mirror, time, identity.