DENEMELERDE TUTARLILIK İLİŞKİLERİ
(COHERENCE RELATIONS IN ESSAYS
)
|
Author
|
:
Kamil İŞERİ
- Sibel ÇAPAN TEKİN
|
|
|
Type |
:
Copyright
|
|
Printing Year |
:
2022
|
|
Number |
:
11/4
|
|
Page |
:
1521-1530
|
|
Doi Number |
:
http://dx.doi.org/10.7884/teke.5586
|
Özet
Denemeler, yazarların deneyimlerini ve fikirlerini eleştirel bir biçimde, nesnellik ve gerçeklik gibi özelliklere bağlı kalmadan özgürce aktardığı türlerdir. Bu özelliklerin yanı sıra denemeler, dilsel ve biçimsel özellikleri açısından da diğer metin türlerinden farklılık göstermekte ve alanyazında farklı bakış açılarıyla ele alınmış ve birbirinden farklı metin türleri altında sınıflandırılmaktadır. Bu nedenle de tartışmalı bir tür olarak değerlendirilmektedir.
Denemelerde metin yapısının betimlenmesi, anlamsal-mantıksal ilişkilerin ortaya çıkarılması önem taşımaktadır. Bu amaçla çalışmada denemelerde bağlantılılığı sağlayan tutarlılık ilişkileri incelenmiştir. Yapı Kredi Yayınları Kitap-lık dergisinde yer alan 25 deneme Kehler (2002) tarafından geliştirilen tutarlılık ölçütleri aracılığıyla çözümlenmiştir. Veri tabanını oluşturan denemelerin ne türden tutarlılık ilişkileri ile kurgulandığı ve bu ilişkilerin dağılım farkları incelenmiştir. Denemelerde tutarlılık ilişkilerinin tamamının kullanıldığı ve tutarlılığın en çok nedensel ilişkiler aracılığıyla gerçekleştiği sonucuna ulaşılmıştır.
Anahtar Kelimeler
Tutarlılık, deneme, benzerlik, neden-etki, bitişiklik.
Abstract
Essays are genres in which writers freely convey their experiences and ideas critically, without relying on such attributes as objectivity and reality. In addition to these features, essays differ from other text types in terms of linguistic and stylistic features, and they have been examined from different perspective in the literature and classified under different text types. For this reason, it is considered as a problematic text type.
It is important to describe the text structure and reveal the semantic-logical relations in the essays. For this purpose, coherence relations that provide connectivity were examined in the study. 25 essays in Yapı Kredi Yayınları Kitap-lık dergisi were analyzed using coherence criteria developed by Kehler (2002). It was concluded that all of the coherence relations were applied in the essays and the coherence was mostly realized through causal relations.
Keywords
Coherence, essay, resemblance, cause-effect, contiguity.