“ÂTİYİ KARANLIK GÖREREK AZMİ BIRAKMAK...” ŞİİRİNDE VARLIK YOKLUK MÜLAHAZALARI
(EXISTENCE AND NON-EXISTENCE CONSIDERATIONS ON THE POEM OF “ÂTİYİ KARANLIK GÖREREK AZMİ BIRAKMAK...”
)
|
Author
|
:
Elif UYGUR
|
|
|
Type |
:
Copyright
|
|
Printing Year |
:
2023
|
|
Number |
:
12/1
|
|
Page |
:
90-104
|
|
Doi Number |
:
http://dx.doi.org/10.7884/teke.5670
|
Özet
Akif, şekil olarak eskiyi kullansa bile on dokuzuncu yüzyıldaki İslam âleminin, Türk toplumunun içinde bulunduğu zorlu şartlarından ötürü topluma eğilmiştir. Şiirde “yeis” konusunu “Ey oğullarım! Gidin Yusuf’u ve kardeşini araştırın. Allah’ın rahmetinden ümit kesmeyin. Çünkü kâfirler topluluğundan başkası Allah’ın rahmetinden ümidini kesmez” (Yusuf, 12-87/DKM, 245) ayet-i kerimesini esas alarak işlemiş ve bu ayeti tefsir etmiştir.
Türk edebiyatında “yokluk” kavramı şüphesiz “varlık” kavramı kadar kendine yer bulamamıştır. “Yokluk” fikri, “Adem Kasidesi”nde müstakil ve yeni bir bakış açısıyla ele alınıncaya kadar Türk edebiyatında bir nüve hâlinde yüzyıllar boyunca değişik kullanımlar altında işlenmiştir. Türk edebiyatında bu kavramı işleyen her şairin kendine has bir “yokluk” anlayışına sahip olduğu ya da “yokluk”u kendine göre yorumladığı da bir gerçektir.
Klasik Türk edebiyatında “varlık” alanı olumlu, “yokluk” alanı olumsuzken “Âtiyi Karanlık Görerek Azmi Bırakmak...” şiirinde her iki alan da olumsuzdur. İncelenen bu şiirde, önce beyitlerdeki “varlık / yokluk” alanı tespit edilmiş, daha sonra şairin bu alanı nasıl oluşturduğu, hangi sanatlara başvurduğu, nasıl bir yol izlediği açıklanmıştır. En sonda ise varlık / yokluk alanları karşılaştırılarak şiir ve şair hakkında çıkarımlarda bulunulmuştur.
Anahtar Kelimeler
Mehmet Akif Ersoy, varlık, yokluk, ümitsizlik.
Abstract
Even though he used the old form as a form, he bent towards the society due to the difficult conditions of the Islamic world in the nineteenth century and Turkish society. He dealt with the subject of “yeis” in the poem based on the following verse: “O my sons! Go search for Yusuf and his brother. Do not despair of Allah's mercy. Because no one but the people of disbelievers despair of Allah's mercy” (Yusuf, 12-87/DKM, 245).
Undoubtedly, the concept of “non-existence” in Turkish literature has not found a place as much as the concept of “existence”. The idea of ”non-existence” has been treated as a core in our literature for centuries, under different uses, until it was handled with an independent and new point of view in “Adem Kasidesi”. It is also certain that every poet who practices this concept has a unique understanding of “non-existence” or interprets “non-existence” in his own way.
In Classical Turkish Literature, the field of “existence” is positive and the field of “non-existence” is negative. Both areas are negative in the poem “Âtiyi Karanlık Görerek Azmi Bırakmak...” In this analyzed poem, firstly, the “existence/non-existence” field in the couplets was determined. Then, it is explained how the poet created this field, which arts he applied to, and what kind of path he followed. At the end, “existence/non-existence” fields were compared.
Keywords
Mehmet Akif Ersoy, existence, non-existence, hopelessness.