HALİD ZİYA UŞAKLIGİL’IN Ş. KUTLU TARAFINDAN SADELEŞTİRİLMİŞ MAİ VE SİYAH’I ÜZERİNE BAZI TESPİTLER
(SOME FINDINGS OF HALİD ZİYA UŞAKLIGİL'S NOVEL 'MAİ VE SİYAH (THE BLUE AND THE BLACK) SIMPLIFIED BY ŞEMSETTİN KUTLU
)
|
Author
|
:
Enfel Doğan
Eldina MEMİC
|
|
|
Type |
:
Copyright
|
|
Printing Year |
:
2016
|
|
Number |
:
5/2
|
|
Page |
:
720-739
|
|
Doi Number |
:
http://dx.doi.org/10.7884/teke.632
|
Özet
Bir dildeki göstergeleri, yalınlaştırma ve güncelleştirme amacıyla aynı dil içinde başka göstergelerle söyleme işlemine dil içi çeviri adı verilmektedir (Göktürk, 1978: 60). ‘Dili eskimiş’ eserlerdeki kelime ve cümlelerin yenileriyle değiştirilmesi olarak dil içi çevirinin Türk kültür hayatındaki rolü çok önemlidir. Yeni neslin anlayabileceği bir şekilde eseri yeni dilde yeniden yazmak oldukça zor ve sorumluluk gerektiren bir görevdir. Eserin özünden uzaklaşmadan, yazarın asıl vermek istediği motif, duygu, anlam ve düşünceler kaçırılmadan yapılması gereken narin çalışmadır. Diller arası çeviride, çevirmen kendini iki dil arasında bir yaratıcı gibi düşünebilirken, dil içi çeviri bu özgürlüğü tanıyamaz. Bu çalışmada Servet-i Fünûn romanının en büyük şahsiyetlerinden Halit Ziya Uşaklıgil’in “Mai ve Siyah” romanının 1942 tarihli baskısıyla 1988 tarihli baskısı karşılaştırılarak Şemsettin Kutlu tarafından yapılan sadeleştirmenin hangi ölçüde ve ne şekilde olduğu tespit edilmeye çalışılmıştır.
Anahtar Kelimeler
Dil içi çeviri, Sadeleştirme, Değiştirmeler, Çıkarmalar, Eklemeler.
Abstract
Intralingual translation means expressing indicators in one language with different indicators within same language in order to simplify and modernize certain literary works or scripts. Role of intralingual translation with changing words and sentences in order to modernize them, is very important in literary works in Turkish culture with old fashioned expressions. Transcription of old literary works in a way that young generations would understand it is really hard and responsible. It is very hard to achieve loosing meaning, motives, feelings and importance of that literary work that has been translated. While we can call a creator - person who translates from one language to another, intralingual translation doesn't give you that kind of freedom. In this work, analysis of literary work written in year 1942 and 1988, Mai ve Siyah written by Halit Ziya Uşaklıgil is discussed. This is one of the biggest representatives of Servet-i Fünûn novels, hence we tried to determine in which way and how much did Şemsettin Kutlu simplify these literary works.
Keywords
Intralingual translation, Simplification, Replacements, Extractions, Additions.